تحلیلگران و کارشناسان امور نظامی در اسرائیل، شدت گیری جنگ میان دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان را به دقت دنبال می کنند و پیامدهای احتمالی آن در صحنه دیپلماسی بین المللی و روابط دو کشور با اسرائیل مورد ارزیابی قرار می دهند.
علت این علاقمندی آن است که اسرائیل با جمهوری ارمنستان مناسبات دوستانه ای دارد، ولی بیشترین همکاری دولت اورشلیم با دولت باکو می باشد که زمینه های مختلفی را پوشش می دهد که مهمترین آن ها خرید نفت از آذربایجان و فروش اسلحه به آن کشور است.
این واقعیت که اکثر مردم آذربایجان مسلمان شیعه هستند و از نظر زبانی و فرهنگی، با آذری های ایرانی همسانی شگفت انگیزی دارند، و همسایه دیوار به دیوار ایران می باشد، موقعیت استراتژیک آن کشور را در نظر اسرائیل بسیار بالا می برد.
در روزهای اخیر جنگ بر سر تسلط بر ناحیه نسبتا کوچک قره باغ علیا (که جمهوری ارمنستان آن را قره باغ علیا می نامد) به صورت بسیار خونینی در آمده و موجب جبهه گیری های متعددی در منطقه شده که اسرائیل آن را به دقت دنبال می کند.
با آن که محمد جواد ظریف، در تلاش برای القای این گمان که رژیم ایران در برابر این نزاع بیطرف است، پیشنهاد میانجیگری کرد. ولی واقعیت آن است که در جریان درگیری پیشین ارمنستان و آذربایجان بر سر مالکیت این ناحیه، رژیم اسلامی و شیعه ایران، از جمهوری مسیحی ارمنستان جانبداری کرد و به آن جمهوری اسلحه رساند که بتواند شیعیان آذری را بکشد.
این بار نیز، دولت اسلامگرای ترکیه است که جمهوری آذربایجان را در این نزاع زیر چتر حمایت خود گرفته و جمهوری ارمنستان را مورد تهدید قرار داده است. اردوغان در سال های اخیر بارها به دولت ارمنستان هشدار داده و حکومت آن کشور را به فته گری در منطقه متهم ساخته است.
آگاهان نظامی در اسرائیل می گوید که در این مورد خاص، یعنی حمایت از دولت شیعه آذربایجان در برابر ارمنستان، دولت اورشلیم در کنار ترکیه قرار دارد و نتایج جنگ را به دقت دنبال می کند.
دولت باکو یکی از خریداران مهم جنگ افزارهای تولیدی در اسرائیل است و بخشی از نفت مورد نیاز اسرائیل را به این کشور می فروشد.
در گذشته گزارش هایی انتشار یافت که به موجب آن ها، اسرائیل و آذربایجان به همکاری های اطلاعاتی علیه رژیم ایران دست زده اند و حتی یک پایگاه بزرگ شنود از جانب اسرائیل، در خاک آذربایجان در مراحل احداث است. ولی دولت های باکو و اورشلیم این گزارش را به شدت تکذیب کردند و انتشار آن را مغرضانه خواندند.
رژیم ایران در سه چهار دهه اخیر، همیشه کوشیده است عناصر تعصب گرای شیعه در آذربایجان را تقویت کند تا شاید بتواند به کمک آن ها حکومت سکولار کنونی را براندازد و خود بر آن کشور مسلط شود.
ولی این برنامه با واکنش خشمگینانه و قاطع دولت آذربایجان روبرو شد و موجب بروز تیرگی در روابط دو کشور گردید.
