یک نهاد پژوهشی در کانادا به دنبال تحقیقاتی که انجام داده، ارزیابی کرده که از نظر آزادی فعالیت های اقتصادی، رژیم ایران در ردیف عقب مانده ترین پنج کشور جهان از قبیل ونزوئلا قرار دارد. به گزارش نهاد پژوهشی “فریزر” از میان ۱۶۵ کشوری که مورد بررسی قرار گرفته، ردیف ۱۶۰ را به دست آورده که پیش تز از ونزوئلا، کشور آفریقایی ، زیمبابوه، الجزایر، سودان و لیبی قرار دارد.
این پژوهش بر اساس چهار معیار انجام شده است: رقابت آزاد د رامر بازرگانی و اقتصادی، مکان انتخاب آزاد، احترام به دارایی ها و جان افراد در برابر تجاوزگران، و رقابت آزاد بین بازرگانان اجرا شده است.
در حکومت اسلامی ایران، فعالیت بخش خصوصی در اقتصاد بسیار محدود است و اکثر آن در دست صاحبان قدرت می باشد. بخش اعظم اقتصاد ایران در تسلط سپاه پاسداران قرار دارد و در کنار آن، بنیادهای وابسته به بیت رهبری از قبیل آستان قدس رضوی، بنیاد مستضعفین و غیره است که بیش از یکصد میلیارد دلار از ثروت اقتصادی و فعالیت های بازرگانی در ایران را به خود اختصاص داده اند.
در چهل و دو سالی که از به قدرت رسیدن حکومت اسلامی می گذرد، طبقه متوسط تقریبا نابود شده است. زیرا یک گروه کوچک از آنانی که با حکومت پیوند دارند، به ثروتمندان کلان مبدل شده اند ولی اکثریت قریب به اتفاق طبه متوسط به قشر فرودست سقوط کرده اند.
نهادهای اقتصادی وابسته به بیت رهبری و سپاه پاسداران از پرداخت مالیات معاف هستند و یا از پرداخت آن سر باز میزنند و بخش اعظم مالیات از طبقه مزدبگیر و کارمند اخذ می شود.
این ها همه پایه های ناسالمی را برای فعالیت اقتصادی ایران به وجود آورده که قطع بخش اعظم درآمد نفت نیز بر وخامت آن افزوده است.
حکومت ایران برای آن که بتواند به ارز خارجی دست یابد، به کشورهای همسایه برق صادر می کند که درآمد سالیانه آن حدود یک میلیارد دلار ارزیابی می شود. ولی هنوز مشخص نیست که این پول چگونه به صندوق رژیم ریخته می شود و یا به صورت کالا به ایران انتقال می یابد.