بهای نفت در روز جمعه ۱۳ دی به دلیل نگرانی از اقدام تلافیجویانه ایران در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه، و مختل شدن انتقال نفت از خاورمیانه به بازارهای جهانی افزایش یافت.
بهای نفت در بازار لندن با ۳.۷ درصد افزایش به ۶۸.۷۰ دلار در هر بشکه و در بازار آمریکا نیز با ۳.۶ درصد افزایش به حدود ۶۳.۴۰ دلار رسید.
مرگ قاسم سلیمانی در حمله پهپادی آمریکا به فرودگاه بینالمللی بغداد نگرانی در مورد اقدام تلافیجویانه ایران را تشدید کرده است.
افزایش تنش و بروز درگیری در منطقه میتواند انتقال نفت از خاورمیانه را مختل کند. حدود ۲۰ درصد از نفت خام مورد نیاز جهان از تنگه هرمز، آبراهی به عرض سه کیلومتر، عبور میکند.
مقصد حدود ۸۰ درصد از نفت خامی که از تنگه هرمز عبور میکند کشورهای آسیایی مثل ژاپن، چین، هند و کره جنوبی است.
اگر افزایش ناگهانی بهای نفت تثبیت شود علاوه بر تاثیر آن بر بهای سوخت به رشد اقتصاد جهانی که در حال حاضر نیز کند شده است، لطمه خواهد زد.
افزایش بهای نفت در بازار جهانی تاثیرات گستردهتری خواهد داشت و کشورهای واردکننده نفت و بخشهای صنعتی و تولیدی کشورهایی نظیر آلمان را تحت تاثیر قرار میدهد. میانگین بهای سهام در بازار بورس آلمان روز جمعه ۱.۳ درصد کاهش یافت.
در عین حال پیامدهای افزایش بهای نفت به دلیل عرضه فراوان این محصول به بازار و کاهش تقاضا تحت تاثیر کاهش رشد اقتصادی جهان ممکن است در طولانیمدت محدود شود. تولیدکنندگان مهم نفت از جمله آمریکا در سال گذشته میزان تولید خود را به شکل چشمگیری افزایش دادهاند.
اوپک و روسیه ماه گذشته در مورد کاهش تولید خود توافق کردند ولی میزان تولید اکثر این کشورها بالاتر از سهمیه تعیین شده بود. این عوامل باعث شده که بهای نفت در سال گذشته افزایش چندانی پیدا نکند و در حد ۶۰ دلار برای هر بشکه باقی بماند.
برخی کارشناسان معتقدند که ایران حتما در واکنش به مرگ قاسم سلیمانی دست به اقدام تلافیجویانه خواهد زد. البته این واکنش ممکن است خیلی سریع اتفاق نیافتد ولی تا آن زمان هزینه ریسکهای ژئوپلیتیک افزایش خواهد یافت. در عین حال حملات احتمالی ایران ممکن است به تنگه هرمز محدود نشود.
در ماه سپتامبر تحت تاثیر حملات پهپادی و موشکی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی که شورشیان حوثی یمن مسئولیت آن را به عهده گرفتند، تولید نفت این کشور برای چند هفته به نصف کاهش یافت.
آمریکا، اتحادیه اروپا و عربستان سعودی، ایران را مسئول این حمله معرفی کردند اما ایران هرگونه دخالت در این حمله را تکذیب کرد.
اگر حملات ایران به شکلی صورت بگیرد که نتوان آن را به آن کشور ارتباط داد شانس تلافی مستقیم کاهش مییابد.