امروز (یکشنهب) چهارم ماه میلادی نوامبر، برابر با سیزدهم آبان ماه خورشیدی، بیست و سومین سالروز قتل زنده نام ینستخاک (اسحاق) رابین، نخست وزیر وقت اسرائیل، توسط مردم اسرائیل گرامی داشته شد.
زنده نام رابین، که در دهه نود میلادی مقام نخست وزیری را به دست داشت، دو سال پس از امضای پیمان صلح اوسلو بین دو گروه اسرائیلی- فلسطینی، با یاسر عرفات به گفتگوهای صلح پرداخت که نتیجه آن برپایی حکومت خودگردان فلسطینی در کرانه باختری و نوار غزه بود.
در توافق رابین – عرفات گفته شده بود که اسرائیل و فلسطینی ها به مذاکرات صلح ادامه خواهند داد تا به یک توافق نهایی برسند و صلح پایدار در منطقه برقرار گردد. به پاس این توافق تاریخی بود که نخست وزیر اسرائیل و رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین به دریافت جایزه صلح نوبل نائل شدند و دست یکدیگر را فشردند.
ولی عرفات خیلی زود به این پیمان خیانت کرد و توافقی را که با رابین امضا کرده بود زیرپا گذاشت و عملیات تورزیستی علیه اسرائیل را از سر گرفت.
تا پیش از امضای پیمان صلح اوسلو، عرفات به عنوان یک پناهنده سیاسی در تونس می زیست و تقریبا یک فرد فراموش شده بود. ولی امضای توافق صلح، عرفات را از فراموشی رهایی بخشید و او را به قدرت باز گردانید.
گرچه یاسر عرفات در کنار ایستحاک رابین به دیافت جایزه صلح نوبل نائل گردید، ولی برای به ثمر رساندن آن و رسیدن به توافق های بعدی تلاش جدی به عمل نیاورد و به سیاست های خصمانه و حمایت از ترور بازگشت و موجب خنثی گردیدن تلاش های صادقانه زنده نام رابین گردید.
این واقعیتت تالخ، یکی از علل تقویت جناح راست در اسرائیل شد که می گوید فلسطینیان آمادگی ذهنی برای صلح با اسرائیل ندارند و امتیازاتی که به آن ها داده می شود، عملا موجب گستاخی آنان و دور شدن از روند صلح می گردد.
زنده نام رابین، پیش از آن که به مقام نخست وزیری برسد، همه مراحل لشگری و کشوری را با موفقیت پشت سر گذاشته بود. رابین در سال های خدمت در ارتش، لیاقت های بسیار از خود نشان داد و به مقام ریاست ستاد کل ارتش رسید و در پایان دوران خدمت نظامی، به عنوان سفیر اسرائیل در ایالات متحده رهسپار واشنگتن شد.
پس از بازگشت به اسرائیل، رابین وارد دنیای سیاست گردید و مورد استقبال زیاد قرار گرفت. او در سمت وزیر دفاع موفقیت های بسیار داشت و پس از آن، به عنوان رهبر حزب کارگر، به مقام نخست وزیری رسید.
رابین در دوران نظامیگری، در همه جنگ های اسرائیل شرکت کرده و از خود دلاوری های زیاد نشان داده و توانایی خود را در فرماندهی نیروها به اثبات رسانده بود.
در دورانی که رابین قاطعانه از صلح با فلسطینی ها دفاع می کرد، جناح راست در اسرائیل به پیکار با این اندیشه ادامه می داد و شاخته ای از جناح راست، با انتشار تصویر رابین در اونیفورم اس اس، اعتراض نسبت به او را به اوج رساندند و حتی زبان به تهدید گشودند.
ولی رابین نسبت به این هشدارها بی اعتنا بود و همان شبی هم که از همایش بزرگ صلح در تل آویو باز می گشت، از محافظت چندانی برخوردار نبود. او هرگز حاضر نشد جلیقه ضد گلوله بپوشد و همیشه می گفت که خود را در میان ملت خویش در امان می داند.
رابین با تدابیر امنیتی برایحفظ جانش مخالفت می کرد.
در همان شب قتل گفته بود که از تهدیدهای مطرح شده علیه جانش هراسی ندارد.
صدای او را لحظاتی قبل از کشته شدن شنیدیم.
ولی نیمه شب میان چهارم و پنجم نوامبر، ایستگا های رادو مرگ رابین را که سه گلوله به بدنش اصابت کرده بود، اعلام کرد.
قاتل نخست وزیر وقت اسرائیل به حبس ابد محکوم گردید و با گذشته ۲۳ سال همچنان در زندان به سر می برد، ولی می گوید که از کرده خود پشیمان نیست.
جامعه اسرائیل با شنیدن خبر درگذشت یتسحاک رابین، به شدت افسرده شد، بطوری‌که ا هزاران اسرائیلی با گردآمدن در مقابل بیمارستانی که رابین در آنجا جان داد، با شنیدن خبر، فریاد افسوس سر دادند.
میدان بزرگ تل آویو که محل سوءقصد به جان رابین بود، به یک زیارتگاه مبدل گردید و هر روز و هرفته هزاران نفر به زیارت آن محل می رفتند.
همچنین در طول سال ها، ده ها همایش بزرگ به یاد رابین در آن میدان برگزار گردید و آن مکان، به محل تظاهرات و گردهمآیی های مردمی مبدل گردید.
هزاران نفر افرادی که در شب قتل، در برابر بیمارستان بطور خودجوش گردآمه بودند با روشن کردن شمع و خواندن سرود صلح به سوگواری مشغول شدند.
در پی اعلام خبر ترور وی در اسرائیل عزای عمومی اعلام شد.
بسیاری از رهبران جهان برای حضور در آئین اکسپاری اسحق رابین به اسرائیل آمدند.
پرزیدنت بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت ایالات متحده از جمله میهمان سرشناسی بود که سخنرانی او همگان را به هیجان آورد. کلینتون با جمله کوتاه “خداحافظ رفیق” به سخنان خود در سوگ رابین پایان داد.
پرزیدنت حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر نیز از جمله شخصیت های برجسته ای بود که برای نخستین بار وارد اسرائیل شد تا در آئین خاکسپاری حضور داشته باشد و از مردی که در راه صلح جان داد، تجلیل کرده باشد.
زنده نام ملک حسین پادشاه اردن و بسیاری دیگر از روسای جمهور و نخست وزیران کشورهای مختلف جهان لازم دانسته بودند برای ادای احترام به نخست وزیر جان باختۀ اسرائیل در مراسم خاکسپاری او حضور یابند..
دولت اسرائیل میدانی را که رابین درآنجا ترور شد ا به میدان رابین تغییر نام داد و بنای یادبودی، در همان نقطه‌ای که رابین هدف گلوله قرار گرفت برپا گردید.
پس از درگذشت رابین، چندین خیابان و مکانهای عمومی به یاد وی دوباره نام‌گذاری شد. پیکر رابین در آرامگاه تپه هرتسل در اورشلیم پایتخت اسرائیل به خاک سپرده شد.
این آرامگاه به بزرگان اسرائیل و آنانی که در راه کشور خویش خدمات برجسته نشان داده اند تعلق دارد که بنیامین زئب هرتسل پایه گذار کشور یهود و رهبر سیونیسم نیز در آنچا دفن شده است.
بانو لئا رابین همسر او که در سال ۲۰۰۰ میلادی پس از ابتلا به بیماری سرطان درگذدشت، در همان آرامگاه در کنار همسرش به خاک سپرده شد.
