سایت اقتصادی تجارت نیوز با انتشار مقاله ای درباره پول های بلوکه شده ایران نوشته است: مدتی پیش روحانی اعلام کرد اگر هفت میلیارد دلار از منابع مسدود شده ایران در خارج آزاد شود، نرخ دلار به ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان کاهش می‌یابد. وعده‌ای که محقق نشد و قیمت دلار اکنون به ۲۵ هزار تومان رسیده است.
این در حالیست که میزان بدهی کشورهایی که در شرایط تحریم باز هم خریدار نفت ایران بودند از جمله چین بیشتر از این هفت میلیارد دلاری است که رییس جمهور در کاهش نرخ ارز موثر می‌داند.
فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران نیز در گفتگو با تجارت نیوز درباره پول‌های ایران در چین فاش ساخت :« به دلیل تحریم‌ها و نپیوستن ایران به FATF امکان برگشت پول‌های ذخیره ایران در کشورهای دیگر وجود ندارد. بدهی قبلی چین به ایران حدود ۲۲ میلیارد دلار بوده و بابت آن چین پروژه‌هایی را در ایران فاینانس کرده‌است ، اینکه پس از آن چه میزان نفت فروخته شده مشخص نیست».
حسین ملائک، سفیر پیشین ایران در چین در گفتگو با تجارت نیوز در خصوص میزان مطالبات پولی ایران در چین معتقد است :« ۲۲ میلیارد دلار پول ایران از زمان ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد در چین بلوکه است که پشتوانه‌ای برای پروژهای دولت ایران بود.»
وی در ادامه افزود: اما اکنون نمی دانم طلب ایران از چین چقدر است؟ اینکه چه مقدار بلوکه و چه مقدار پشتوانه خرید است ،اطلاعی ندارم».
چین یکی از چندین کشوری است که در ازای خرید نفت میزان قابل توجهی بدهی به ایران دارد. یکی از مطبوعات داخلی (روزنامه جهان صنعت) به تازگی در این باره تخمین زده بود که چین ۲۰ میلیارد دلار میلیارد بدهی به ایران دارد که بخش بزرگ این طلب‌ها بابت فروش و انتقال نفت است.
اما اکنون این سوال مطرح است چگونه می‌توان با کشوری که این میزان بدهی را به ایران دارد همکاری کرد و میزان این بدهی به طور دقیق چقدر است و مطالبات ما از این کشور در چه وضعیتی قرار دارد.
در این باره سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ادعا کرده است که ما پول بلوکه شده‌ای در چین نداریم، منابع ارزی که در چین وجود دارد، جدا از پول‌های ماست که در ژاپن، عراق یا کره‌جنوبی بلوکه شده‌اند.
همچنین مجید‌رضا حریری، رییس هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و چین نیز مساله بدهی‌های چین به ایران را به طور کلی رد میکند و می‌گوید: چین بدهکار ما نیست، ما هر چقدر نفت به چین فروخته‌ایم در ازای آن کالا وارد کرده‌ایم .
به تازگی نیز نسیم توکل، عضو اتاق بازرگانی تهران گفته است : براساس آمار گمرک چین در ۹ ماه ابتدایی سال ۲۰۱۳ معادل ۱۶٫۰۱ میلیون تن نفت از ایران وارد شده که برابر با ۴۲۸ هزار بشکه نفت در روز است. با در نظر گرفتن این آمار، چین در این مدت ۱۲٫۳ میلیارد دلار نفت از ایران وارد کرده است.
وی افزود: بر اساس آمار کپلر واردات نفت چین از ایران در سال ۲۰۱۸ به طور میانگین ۶۸۳ هزار بشکه در روز بود اما این رقم در سال ۲۰۱۹ به میانگین ۳۰۱ هزار بشکه در روز و در سال ۲۰۲۰ تا ماه سپتامبر به رقمی حدود ۹۲ هزار بشکه در روز می‌رسد.
علاوه بر چین، ایران در کشورهای دیگری از جمله ژاپن و کره جنوبی هم منابع بلوکه شده دارد که به گفته ظریف ۱۰ میلیارد دلار است و وزیر امورخارجه در رایزنی‌های خود سعی بر آزادسازی این دارایی‌ها دارد.
اما در حال حاضر وضعیت بدهی‌های چین به ایران رقمی بیشتر از بقیه کشورها به نظر می‌رسد، میزان آن شفاف نیست و از سوی مقامات حکومت ایران مربوطه نفی می‌شود.
مقامات دولت برای وصول بدهی‌ها راه‌های دیگری از جمله واردات کالا را در پیش گرفته‌اند. راهی که مسیر تولیدات داخلی را برای تولیدکنندگان سخت کرده و از طرفی تاثیری در کاهش قیمت دلار ندارد
