غلامعلی ترکی، دادستان نظامی تهران، در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که در میان متهمان پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط موشک های سپاه پاسداران “فرماندهان عالی و میانی نظامی” هم حضور دارند.
او در ادامه اعلام کرد که در جریان رسیدگی به پرونده سرنگونی هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال “دهها نفر” احضار شدهاند.
غلامعلی ترکی میگوید در بررسیهای دادستانی “خطاهای پدافندی” به اثبات رسید و “حتی فرماندهان بالادستی که باید بر این مسئله نظارت و هدایت و حتی مراقبت میکردند تا این خطا پیش نیاید ما آنها را مسئول شناختیم و هم اکنون جزو مقصرین این پرونده هستند”.
او وعده داد: «بزودی این پرونده جهت رسیدگی به دادگاه نظامی تقدیم میشود و متهمان این پرونده به دادگاه معرفی خواهند شد و حتی فرماندهان عالی و میانی هم در بین آنها حضور دارند.»
ترکی گفته است: «ستاد کل نیروهای مسلح پس از بررسیهای لازم ۱۰ نفر را در این مسئله مقصر شناخت و حتی با تنبیه انضباطی، برخی از این افراد را تنزل درجه داد و هم اکنون این افراد به دادگاه نظامی معرفی شدهاند.»
مسئولان حکومت تا کنون درباره فرماندهان عالی متهم در این پرونده و کسانی که به گفته غلامعلی ترکی تنزل درجه داده شدهاند گزارش شفاف و خبر دقیقی منتشر نکردهاند.
هواپیمای پرواز ۷۵۲ تهران – کییف اندکی پس از برخاستن از فرودگاه هدف دو موشک پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران قرار گرفت و سقوط کرد. در جریان این حادثه تمام ۱۷۶ سرنشین هواپیما جان خود را از دست دادهاند.
حکومت ایران با وجود شواهد و گزارشهایی که اصابت موشکهای پدافند هوایی سپاه پاسداران به این هواپیما را علت سقوط آن عنوان میکردند تا ۲۱ دی و به رغم آگاهی دقیق از علت وقوع حادثه، این گزارشها را به شدت تکذیب میکردند و به ارائه اطلاعات خلاف واقع میپرداختند.
این روایتی است که در یک سال گذشته بارها تکرار شده و بازماندگان قربانیان و پنج کشوری که شهروندانشان را در این حادثه از دست دادهاند آن را باورپذیر نمیدانند.
گفتنی است که وزیران خارجه افغانستان، کانادا، بریتانیا، سوئد و اوکراین با انتشار بیانیهای خواستار اجرای عدالت شدند و جمهوری اسلامی را فرا خواندند که گزارش کاملی از رویدادها و روندی که به تصمیمگیری منجر به این فاجعه شد ارائه دهد.
علیرضا قندچی، از خانواده جان باختگان که در سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی همسر و دو فرزند خود را از دست داده در سالروز این واقعه می گوید که هنوز هیچ گزارش جامعی درباره این فاجعه ارائه نکرده و تلاش میکند “یک نفر را مسئول قتل ۱۷۶ نفر” معرفی کند.
یکی از انتقادهای مهم به جمهوری اسلامی این است که چرا با وجود در حالت آماده باش قرار گرفتن و افزایش پدافند هوایی به خاطر نگرانی از حمله متقابل آمریکا جلو پرواز هواپیماهای مسافربری را نگرفتهاند.
دادستان نظامی تهران مدعی است مسئولان برای بستن آسمان ایران “تکلیفی” نداشتهاند و میافزاید: «در این زمان تدبیر در پایتخت این بوده است که هر هواپیما برای انجام پرواز خود باید از شبکه پدافند کشور مجوز لازم را اخذ میکرد و این پرواز نیز اجازه گرفته بود.»
این گونه “توضیحها” برای بسیاری قابل قبول نیست. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در سالروز سرنگون کردن هواپیمای پرواز ۷۵۲ گزارش ایران را قانع کننده ندانست و تاکید کرد که تهران نمیتوانسته متوجه هدف قرار دادن یک هواپیمای غیرنظامی نباشد.
سازمان دیدهبان حقوق بشر هم در بیانیهای تصریح کرده که جمهوری اسلامی تا کنون در انجام تحقیقات لازم و شفاف و ارائه یک گزارش معتبر درباره سرنگونی هواپیمای اوکراینی ناموفق بوده است.