حدس و گمان در محافل سیاسی عربی: ظریف به چند منظور در سفر یک روزه به سوریه با بشار اسد گفتگو کرد؟

سفر یک روزه وزیر خارجه حکومت ایران به سوریه با واکنش های زیادی در جهان روبرو شد.روزنامه “رای‌الیوم” در  تحلیلی از سفر ظریف به سوریه نوشت: هدف مطلع شدن از روند عادی سازی روابط میان دمشق و جهان عرب و پس از آن با ایران بود.

محمدجواد ظریف، در حالی به سوریه، سفر کرد که که بحران گسترش ویروس کرونا تمامی دیدارهای دیپلماتیک میان مقامات ارشد کشورهای جهان را به تعطیلی کشانده است.

مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، سفر یک روزه ظریف  به سوریه و کمک بیش از ده میلیارد دلاری به دولت بشار اسد از زمان آغاز جنگ سوریه را مورد انتقاد قرار داد.

روزنامه الوطن چاپ سوریه، نیز به نقل از یک منبع خارجی که نام آن را فاش نکرده است، هدف از این سفر را رایزنی با مسئولان سوری پیش از نشست کشورهای ضمن روند آستانه، کشورهای روسیه ایران و ترکیه، عنوان نموده است.

رسانه‌های داخلی ایران هم هدف از انجام نخستین سفر خارجی محمدجواد ظریف پس از آغاز بحران ویروس کرونا را “بررسی اوضاع سوریه، ادامه هماهنگی‌ها و روابط دو جانبه، همچنین آخرین تحولات سیاسی و میدانی مبارزه علیه تروریسم” عنوان کرده‌اند.

سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای عرب زبان “رای‌الیوم”، چاپ لندن، این سفر را “غافلگیرکننده‌” نامیده و دیدار ظریف با بشار اسد، را رویکرد کشورهای عربی برای عادی‌سازی روابط با دمشق عنوان کرده است.

در روزنامه رای‌الیوم آمده است: « این سفر تلاشی برای اطلاع مقامات ایران از وضعیت سیاستِ درهای بازی است که به‌ صورت فزاینده بر روی دمشق و رهبری سوریه گشوده می‌شود و این روند طی روزها و هفته‌های اخیر شدت گرفته است».

عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه حکومت ایران نیز پیشتر  درباره اعلام آمادگی ایران برای از سرگیری روابط بدون پیش‌شرط با همسایگان خود در حوزه خلیج فارس، گفته بود: «ایران، می‌خواهد از روند سیاست درهای باز کشورهای عربی در قبال دمشق و رهبری آن مطلع شود و شاید هم علاقمند است خواه به‌ صورت مستقیم یا غیرمستقیم و خواه به‌ صورت جزئی یا کلی، شریکی باشد که از این وضعیت بهره‌مند شود؛ چراکه سوریه و ایران در یک سنگر، یعنی سنگر محور مقاومت، ایستاده‌اند».

به نوشته  رای‌الیوم،‌ سه تماس و یک مصاحبه مطبوعاتی، نشانگر یک تغییر شتابنده در سیاست‌های درهای باز کشورهای عربی برای سوریه است. این منبع، نخستین تماس را از سوی “محمد بن زاید” ولیعهد امارات متحده عربی، دومین تماس را از سوی “محمد ولد الغزوانی”، رییس‌جمهوری جدید موریتانی و سومین تماس را از سوی “هیثم بن طارق”، پادشاه جدید عمان، عنوان کرده است که بنا بر اظهارات نویسنده، “تمامی این تماس‌ها میان رهبران به صورت مستقیم با بشار اسد، به منظور تبریک سالروز استقلال سوریه صورت گرفته است اما در واقع، این تماس‌ها نشانگر حسن‌نیت و انگیزه‌ای برای ورود به مرحله‌ای جدید و عادی‌سازی روابط با دمشق است».

سوریه یکی از شش بنیانگذار “اتحادیه کشورهای عربی” است اما در سال اول جنگ سوریه، این اتحادیه، سوریه را اخراج کرده و کرسی این کشور را به مخالفان دولت سوریه واگذار نمود.

این تحلیلگر جهان عرب یادآور شده است: «خیلی خلاصه می‌گوییم، سوریه دروازه جهان عرب به سوی ایران و دروازه ایران به سوی جهان عرب است و موضوع قابل توجه این است که این دروازه به سرعت و به دلایل متعدد که در اینجا مجال ذکر آن نیست، در حال بازگشایی است و این پیشرفت یکی از دلایل سفر محمدجواد ظریف به سوریه به شمار می‌رود».