دولت آینده اسرائیل، پس از پانزده ماه بحران، امشب رسما سوگند وفاداری یاد می کند

پس از پانزده ماه بحران سیاسی در اسرائیل و برگزاری سه دوره انتخابات زودهنگام، بالاخره دولت جدیدی برپا شده که قرار است در ساعات دیروقت امشب (پنجشنبه) سوگند وفاداری یاد کند و اداره امور را در دست گیرد.

در دولت جدید، برای نخستین بار در تاریخ اسرائیل، مقامی به نام “جایگزین و معاون نخست وزیر” ابداع شده که ظاهرا نخست وزیر ذخیره محسوب می شود و در روزی که نخست وزیر کنونی نتواند وظایف خود را انجام دهد، معاونش این ماموریت را به طور کامل در اختیار می گیرد و از همه اختیارات نخست وزیری برخوردار است.

این ترتیب جدید آن است که با برگزاری سه دور انتخاباتی که نتایج آن کم و بیش ثابت ماند، هیچ یک از جناح های سیاسی نتوانست به اندازه کافی کرسی به دست آورد که بتواند دولتی را برپا سازد و از این رو، بنیامین نتانیاهو ناچار شد با حزب رقیب خود یعنی آی و سفید دست هما]نگی بدهد و دولت ائتلافی جدید را برپا سازد که در آن نتانیاهو باید پس از هجده ماه، مقام نخست وزیری را به بنی گانتس رقیب پیشین خود تحویل دهد.

ولی برخی تحلیلگران سیاسی در اسرائیل، این توافق را نوعی “ازدواج نا متجانس” توصیف می کنند که معلوم نیست عروس و داماد چه مدتی بتوانند با هم بسازند و کارشان به طلاق و طلاق کشی نیفیتد.

علت این امر آن است که نتانیاهو به گروه راستگری سیاسی در کشور وابسته است که خواسته های آن، در برخی موارد مهم کشوری و بین المللی، با روش سیاسی بنی گانتس و جبهه هزبی او همخوانی ندارد.

گانتس گفته است که به علت حساس بودن اوضاع داخلی و منطقه ای و جهانی اسرائیل، و به ویژه به علت ویروس کورونا حاضر به گذشت شده و با نتانیاهو دست همکاری داده است. با آن که ارزیابی دقیقی از اندیشه های سیاسی گانتس در مورد مسائل مختلف کشوری در دست نیست، ولی در مجموع او فرد میانه رو محسوب می شود که برخی سیاست های جناح راست را مناسب کشور نمی داند.

دولت آینده اسرائیل که امشب مراسم ادای سوگند وفاداری را اجرا می کند، بزرگترین کابینه اسرائیل محسوب می شود که ۳۶ وزارتخانه دارد تا بتوان همه رهبران و تلاشگران عمده همه گروه های سیاسی را که در این دولت عضویت دارند، راضی نگاه داشت.

در دولت پیش رو، بنی گانتس که در گذشته رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل بوده، ولی در دنیای سیاست یک فرد تازه وارد محسوب می شود، علاوه بر مقام معاونت نخست وزیر در یک سال و نیم آینده، پست وزارت دفاع را نیز به عهده خواهد داشت که مهمترین پست کابینه پس از نخست وزیر محسوب می شود.

همچنین مقام وزارت خارجه، به مقام دوم حزب ابی و سفید، یعنی گابی اشکنازی سپرده شده که او نیز در گذشته رئیس ستاد ارتش بوده است. ولی معلوم نیست که وی تا چه حد از آزادی عمل برخوردار باشد، زیرا در سال های اخیر بخش اعظم روابط بین المللی اسرائیل، در دست خود نتانیاهو بوده است.

مقام سفیر اسرائیل در واشنگتن و همچنین پست سفیر اسرائیل در سازمان ملل، در اختیار گیلعاد اردان از مقامات برجسته لیکود خواهد بود که بخش مهمی از مدیریت سیاست خارجی اسرائیل را تشکیل می دهد و معلوم نیست که آیا این سفیر که دارای پست مضاعف است، مستقیما با وزیر خارجه در ارتباط خواهد بود و یا مستقیما به نخست وزیر گزارش خواهد داد.

همچنین مقام وزیر دادگستری که یکی از مهمترین پست های وزارتی محسوب می شود، در اختیار یک نماینده ارشد حزب ابی و سفید به نام نیسان کورن خواهد بود. اهمیت این پست در آن است که جناح راستگرای اسرائیل در سال های اخیر کوشیده است از قدرت دیوان عالی اسرائیل و وزارت دادگستری بکاهد و به رفتارهایی دست بزند که ممکن است اصول دموکراسی اسرائیل را به خطر اندازد.

دوره نخست وزیری در اسرائیل معمولا چهار سال است. ولی دولت کنونی از پیش، به مدت سه سال برپا می شود که ممکن است در پایان آن، بخواهد یک سال دیگر نیز در قدرت بماند. ولی این احتمال را نیز نباید از نظر دور داشت که چنین دولتی، بسیار زودتر از پایان رسمی عمر خود، به پایان راه خویش برسد و منحل گردد.