دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، در توئیتر اعلام کرد که روز سه شنبه (۱۸ اردیبهشت/۸ ماه مه) ساعت ۱۴ به وقت واشینگتن (۱۰:۳۰ شب به وقت تهران)، چهار روز مانده به موعد مقرر، تصمیم نهایی خود را در مورد ماندن و یا خروج از برجام اعلام خواهد کرد.
I will be announcing my decision on the Iran Deal tomorrow from the White House at 2:00pm.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) May 7, 2018
پرزیدنت ترامپ در توئیتی دیگر، به جان کِری وزیر امورخارجهی دولت باراک اوباما به سختی تاخت. ترامپ با نکوهش کِری نوشت:
«ایالات متحده به تلاشهای احتمالاغیرقانونی دیپلماسی در سایه جان کری، در معامله اتمی خیلی بد با ایران نیازی ندارد. او (جان کری) کسی است که در وهله اول این افتضاح را رقم زد».
The United States does not need John Kerry’s possibly illegal Shadow Diplomacy on the very badly negotiated Iran Deal. He was the one that created this MESS in the first place!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) May 7, 2018
روزنامه بوستن گلوب، روز جمعه در گزارشی نوشته بود که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه رژیم ایران در دو ماه گذشته دوبار با جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا و سرپرست هیات مذاکره کننده آمریکایی در مذاکرات اتمی سال ۲۰۱۵، به منظور حفظ برجام ملاقات کرده است.
همزمان نیویورک تایمز به نقل از دیپلماتها خبر می دهد که احتمالا پرزیدنت ترامپ تصمیم به خروج از برجام گرفته است. نیویورک تایمز می نویسد که دیپلماتهای اروپایی موفق نشده اند با طرحهایی که به منظور جلب موافقت پرزیدنت ترامپ برای ماندن در برجام ارائه داده اند، رئیس جمهور آمریکا را متقاعد به حفظ برجام کنند.
به نوشته نیویورک تایمز، یک دیپلمات ارشد اروپایی که عمیقا درگیر تلاش برای متقاعد کردن آقای ترامپ برای حفظ برجام بوده است، روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که احتمال ماندن رئیس جمهور آمریکا در برجام، بسیار اندک است. این دیپلمات اروپایی در جمع خبرنگاران گفته است که «اینک کاملا واضح است که دیگر پرزیدنت ترامپ، تعلیق تحریمهای هسته ای ایران را تمدید نخواهد کرد».
در هفته های گذشته، سیاستمداران و رهبران اروپایی بر شدت تلاشهای خود برای متقاعد کردن آمریکا به ماندن در برجام افزودند و دو رهبر مهم اروپایی، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان به فاصله کمی از یکدیگر راهی واشینگتن شدند تا دونالد ترامپ را به ماندن در برجام راضی کنند. روز یکشنبه نیز بوریس جانسون وزیر امور خارجه بریتانیا راهی واشینگتن شد تا آخرین تلاش اروپاییها را برای حفظ برجام انجام دهد. تلاشهایی که اکنون به نظر می رسد چندان نتیجه بخش نبوده اند و خود اروپاییها امید چندانی به موفقیت این تلاشها ندارند.
پرزیدنت ترامپ که از ابتدای مبارزات انتخاباتی اش در سال ۲۰۱۶ تا به امروز، مخالف سرسخت برجام بوده و همواره آن را توافقی بسیار بد و فاجعه بار نامیده، چهار ماه پیش به هنگام تمدید برجام اعلام کرد که «این احتمالا آخرین باری است که تحریمهای ایران را تعلیق و برجام را تمدید میکند». وی برای حفظ برجام، چهار پیش شرط تعیین کرد و به اروپاییان تا دوازدهم ماه مه که موعد بعدی تمدید برجام بود فرصت داد تا نقایص برجام را برطرف کنند.
ترامپ در چهار شرط خود خواهان دائمی شدن محدودیت های برنامه هسته ای ایران، دسترسی فوری بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تمامی مکانها و تاسیسات ایران حتی تاسیسات نظامی، ضمانت به عدم نزدیک شدن رژیم ایران به سلاحهای هستهای و محدودیت برنامه موشکهای بالیسیتک ایران شد.
سران سه کشور مهم اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و انگلستان پذیرفتند که برجام توافق کاملی با ایران نیست و ضعفهایی دارد که باید ضمن حفظ برجام با ارائه مکمل هایی آنها را برطرف کرد، اما مقامات حکومت ایران، هرگونه مذاکره مجدد در مورد برجام و یا توافق نامه های اضافی و تکمیلی را رد کردند و تهدید کردند که در صورت خروج آمریکا از برجام، امکان دارد آنها نیز از برجام خارج شوند و روند غنی سازی اورانیوم با درصد بالا را ازسر گیرند. هرچند حسن روحانی رئیس جمهور رژیم اسلامی ایران، روز دوشنبه در جریان سفر خود به استان خراسان رضوی اعلام کرد که «اگر بدون حضور آمریکا، ایران بتواند از منافع برجام بهره مند شود، ممکن است برجام را ترک نگوید ولی اگر نشود، تصمیم دیگری اتخاذ خواهند کرد». وی اشاره ای به تصمیمات احتمالی نکرد.
دونالد ترامپ در عین حال همواره از نقش مخرب حکومت ایران در منطقه انتقاد کرده و گفته است “هرجا که خشونت و خونریزی هست، ایران در آنجا حضور دارد”. وی بر این باور است که توافق نامه هسته ای با ایران، موسوم به برجام، سران رژیم ایران را گستاخ تر کرده و دست آنها را برای حمایت از تروریسم بازتر کرده است.
انتصاب جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید و مایک پمپئو به سمت وزارت امور خارجه که هر دوی اینها از مخالفان سرسخت برجام هستند، این باور را تقویت کرد که پرزیدنت ترامپ با تیمی یکدست و همفکر، تصمیم به خروج از برجام و تحقق وعده انتخاباتی خود مبنی برپایان دادن به توافق اتمی با ایران دارد.
مرگ یک بار شیون هم یک بار