موضوع همکاری طولانی مدت با پکن، در قالب یک سند همکاری ۲۵ ساله اخیرا رنگ و بوی سیاسی و ملی به خود گرفته است ، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین تاکید دارد: از آنجایی که اقتصاد دو کشور مکمل یکدیگرند، هر دو ناگزیر به توافق راهبردی بلندمدت هستند که منافع آن دو طرفه باشد.
انتشار این خبر در شبکه اجتماعی، تاکنون با نظرهای موافق و مخالف زیادی در داخل و خارج از ایران روبرو شده است. براساس گزارش‌ها این سند با عنوان «برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین» تدوین شده و قرار است دو کشور در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و … همکاری داشته باشند. حکومت ایران هیز ادعا می کند این سند نوعی توافق تجاری با ارزهای ملی است.
منشه امیر، تحلیلگر و سردبیر رادیو پیام اسرائیل، نیز پیشتر گفته بود که چین قراردادهای مشابه ای با ۳۵ کشور در قاره آسیا و آفریقا امضا کرده که هدف آن در انحصار گرفتن داد و ستد بازرگانی ان کشورهاست، و از جا که چین دارای بزرگترین جمعیت در جهان است .تلاش دارد تا از طریق تضمین صادرات خود با کشورهای مختلف، امکانات کاری برای شهروندان خود را همچنان حفظ کند.
سردبیر رادیو پیام اسرائیل در ادامه افزود: قراردادی که چینی ها با ایران بسته اند از نظر انحصار هایی که پکن توانسته بر رژیم تحمیل کند در تمام قراردادها با کشورهای دیگر بی سابقه است و در واقع با این قرارداد ایران را به مستعمره چین مبدل می کند.
محمود صادقی، نماینده پیشین مجلس نیز با انتقاد از برنامه بلندمدت همکاری‌های ایران و چین که دولت روحانی آن را “سند راهبردی” عنوان می‌کند، گفت: چطور به کسی که مالمان را گرو گرفته اعتماد کردیم؟
صادقی در ادامه گفته است که : «یکی از این، آقایان از این کشوری که با آن قرارداد راهبردی ۲۵ ساله بستیم، بپرسد؟ چرا پول‌های بی زبان ما رو پس نمیدی؟!»
این نماینده پیشین مجلس افزود: اگه میتونه پولمون رو پس بده و نمی‌ده، که چطور با کسی که مالمون رو گرو گرفته اعتماد کردیم؟! اگه نمیتونه پولمون رو پس بده، که چطور با کسی که تا این حد ناتوانه قرارداد راهبردی بستیم؟!
صادقی در ادامه گفته است که : «یکی از این، آقایان از این کشوری که با آن قرارداد راهبردی ۲۵ ساله بستیم، بپرسد؟ چرا پول‌های بی زبان ما رو پس نمیدی؟!»
مجیدرضا حریری، در ادامه افزود: بر اساس این برنامه همکاری که هنوز نهایی نشده، چین وارد کننده ثابت نفت از ایران خواهد بود و حکومت نیز باید نگرانی‌های چین برای بازگشت سرمایه‌گذاری خود را برطرف کند. ارتقای همکاری‌های بانکی، مالی و بیمه‌ای و گشایش شعبه‌های بانک‌های ایران و تاسیس بانک مشترک رژیم و چین به ویژه ایجاد پیام‌رسان ملی میان دو کشور به جای سوئیفت نیز مطرح شده است.
حریری در ادامه گفت: کمک به ساخت خط آهن در نقاط مختلف ایران، افزایش صادرات فراورده‌های نفتی به چین، کمک و سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت انرژی‌های فسیلی، مشارکت در توسعه همه‌جانبه سواحل مکران، جازه دخالت به چین برای ایجاد نسل۵ اینترنت و تقویت شبکه ملی اطلاعات، از جمله بخش‌های مهم سند است.
مجیدرضا حریری، افزود: این دو کشور از نظر اقتصادی مکمل یکدیگر هستند و رژیم با هر نظام و دولتی ناگزیر به این همکاری است.
او فاش ساخت که پیش‌نویس این توافق‌نامه پیشتر از سوی وزارت اقتصاد دوره طیب‌نیا در کمیسیون مشترک آغاز شد و در زمان وزارت دژپسند به کمیته‌ای که در حزب کمونیست چین مسئول امور ایران است، اعلام کردیم تا شروع یک همکاری جدید و برنامه‌ریزی شده کلید زده شود.
حریری گفت: هنوز قرارداد صورت نگرفته است. تنها ما پیشنهاد داده‌ایم که در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و معدن، ساخت، ریل و جاده همکاری کنیم و در مقابل هم آنها از ایران نفت بخرند. یعنی ما یک مشتری تضمین شده ۲۵ ساله نفتی داشته باشیم.
او افزود: چینی‌ها به یک کانال مطمئن نفتی برای انرژی خود نیاز دارند؛ به ویژه اینکه ما و روسیه تنها کشورهای صاحب نفتی هستیم که می‌توانیم از راه خشکی به چین نفت صادر کنیم. کسانی که در حوزه‌های استراتژیک کار می‌کنند معتقدند در آینده درگیری اصلی در دریای چین خواهد بود و از همین رو این کشور هم برای چنین روزی به دنبال مسیری برای دریافت نفت است.
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین گفت: در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده چین قدرت اصلی اقتصادی دنیا می‌شود و از همین رو، یوان ارز چین در آینده حداقل تنه به تنه دلار و یورو خواهد زد. بنابراین بحث یوان امروز نیست، هرچند که این واحد پولی هفت سال است که به عنوان ارز رسمی جهان‌روا در سبد ارزی کشورهای دنیا قرار گرفته است. اما خوب است این نکات را در نظر داشته باشیم و از فرصت‌ها و امتیازاتی که در چین است، استفاده کنیم.
حریری افزود: عربستان سعودی و امارات جزو شرکای تجاری اول و دوم چین در میان کشورهای خاورمیانه هستند. پس موضوع سیاسی نیست و حتماً دلایل اقتصادی ملموس دارد. هر کسی در جایگاه دولت ایران قرار گیرد، متوجه می‌شود در شرایط امروز این دو کشور ناچارند با یکدیگر شراکت نزدیک اقتصادی داشته باشند.
