روزنامه آلمانیزبان “دی ولت”، با استناد به گزارشی از نهادهای اطلاعاتی غربی که در اختیار این روزنامه قرار گرفته میگوید ایران اخیرا تلاشهای خود برای تولید زیردریایی اتمی را به شکل چشمگیری افزایش داده است.مسئولان رژیم ایران نیز حدود یک دهه پیش گفته بودند که در “مراحل اولیه ساخت زیردریاییهای اتمی” قرار دارند.
پیشتر نیز باشگاه خبرنگاران جوان از قول دریادار حسین خانزادی نوشت که جمهوری اسلامی “به فکر” ساخت زیردریاییهای اتمی است.
حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش ادعا کرده بود: شناورهای سنگین مجهز به پیشران هستهای میتواند مدتی بسیار طولانیتر در دریا باشند با این تجهیزات چه کسی میتواند ما را منع کند تا از این توانمندی برخوردار نباشیم تا از امنیت خود دفاع کرده و صلح را برقرار کنیم.
دیوید آلبرایت ، فیزیکدان اندیشکده آمریکایی موسسه علوم و امنیت بینالمللی در واشنگتن ، که از سالها پیش برنامه هستهای ایران را دنبال میکند، به “دی ولت” میگوید آدم لازم نیست دانشمند هستهای باشد که بتواند سازههایی را ارائه کند که در این برنامه کاربرد دارد.
این فیزیکدان در مورد خطرات احتمالی ناشی از تولید زیردریاییهای اتمی حکومت ایران گفته است ،یکی از مسائل مهم در این زمینه تفاوت راکتورهای اتمی مورد نیاز در زیردریایی با راکتورهای هستهای برای تولید برق است. به دلیل فضای محدود زیردریایی، راکتورهای پیشران آن باید بسیار کوچک و در عین حال پرقدرت باشند و با اورانیوم با غنای بسیار زیاد کار کنند.
در حالی که نیروگاههای هستهای برای تامین انرژی اغلب از اورانیوم با غنای بین سه تا پنج درصد استفاده میکنند راکتورهای زیردریاییها به طور معمول با اورانیومی با غنای بین ۸۰ تا ۹۰ درصد کار میکنند.
اورانیوم با غنای بالای ۸۰ درصد در کلاهک انفجاری بمبهای اتمی نیز کاربرد دارد. همچنین تولید پیشران زیردریایی اتمی میتواند مراحلی شبیه ساخت راکتورهای پلوتونیومی داشته باشد که آن نیز در ساخت نوعی بمب اتم کاربرد دارد.
تحلیلگر “دی ولت” معتقد است که به لحاظ استراتژیک نیز ساخت احتمالی زیردریایی اتمی توسط جمهوری اسلامی میتواند وضعیت امنیت منطقه خاورمیانه و اروپا را به طرز تعیینکنندهای تغییر دهد.
زیردریایی اتمی میتواند هفتهها و ماهها زیر دریا حرکت کند و موشکهای بالستیک مورد مناقشه جمهوری اسلامی را تا نزدیک اهداف بسیار دور نیز برساند. آلبرایت میگوید به همین دلیل زیردریایی اتمی ایران میتواند برای آمریکا، اروپا و اسرائیل تهدیدآمیز باشد.
با این همه هنوز مشخص نیست که آیا جمهوری اسلامی اصولا قادر به ساخت زیردریایی اتمی است یا خیر. فیزیکدان آمریکایی اعتقاد دارد این کار بسیار زمانبر خواهد بود و هزینههای هنگفتی دارد در حالی که منابع مالی ایران از جمله به دلیل فشار تحریمها بسیار محدود است.
در جمهوری اسلامی تا کنون چند نمونه زیردریاییهای سبک و نیمه سنگین تولید شده اما این کشور با تولید زیردریاییهای فوق سنگین که استفاده از راکتور اتمی در آن توجیهپذیر است فاصله زیادی دارد.
خبرگزاری روسی اسپوتنیک نیز سال گذشته ، پس از ادعای خانزادی درباره ساخت زیردریایی اتمی نوشت: «فعلا سطح فناوری نمایش داده شده در ایران از بسیاری کشورهای دیگر بسیار عقب است و به زودی نمیتوان زیردریایی هستهای را برای ایران پیشبینی کرد.»
اسپوتنیک به نقل از آناتولی سیمینوف، رئیس سابق تسلیحات نیروهای مسلح روسیه نوشته بود که ارزیابی او این است که ایران بتواند “پتانسیل ایجاد زیردریاییهای هستهای” را طی ۱۰ تا ۱۵ سال ایجاد کند.
این نشریه آلمانی در ادامه نوشته است که جزئیات اطلاعات این نهادها نشان میدهد که پروژه تولید زیردریایی اتمی دقیقا در چارچوب همان برنامههایی قرار دارد که ایران تا چند سال پیش برای دست یافتن به بمب اتمی در دستور کار داشت.
این در حالی که مقامات حکومت ایران به رغم وجود برخی شواهد، همواره تلاش برای ساخت بمب اتمی را انکار کرده و هدف برنامههای خود را استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای عنوان میکنند.
در این گزارش آمده است که ظاهرا تلاش برای تولید زیردریایی اتمی در سازمان پژوهشهای نوین دفاعی (سپند) وابسته به وزارت دفاع متمرکز است که رئیس آن محسن فخریزاده بود که سال گذشته در عملیاتی که به اسرائیل نسبت داده میشود در نزدیکی آبسرد دماوند کشته شد.
“دی ولت” در ادامه نوشته است: در حقیقت کار بر روی ساخت زیردریایی اتمی میتواند به نتایجی منجر شود که در ساخت بمب اتمی نیز کاربرد داشته باشد.
در این گزارش آمده است که به تازگی واحدی برای برنامه تولید زیردریایی هستهای در سایت مژده متعلق به “سپند” ایجاد شده است.
سایت مژده نزدیک دانشگاه مالک اشتر وزارت دفاع در تهران قرار دارد و دفتر کار محسن فخریزاده نیز در همین تاسیسات قرار داشت.
این نشریه آلمانی نوشته است که برای پیشبرد برنامه تولید زیردریاییهای هستهای و تهیه نقشههای ساخت آن، شرکتی به نام “مرصاد” ایجاد شده که ریاست آن را شخصی به نام محمد حسین عباباف بهبهانی بر عهده دارد.