مرجان فقیه نصیری، رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ایران درباره وضعیت تجارت خارجی این کشور طی سالهای اخیر گفت: ارزش تجارت خارجی ایران به کمترین سطح در یک دهه اخیر کاهش یافته است.
فقیه نصیری در ادامه افزود: ارزش تجارت خارجی کشور در بخش‌های صادرات غیرنفتی و واردات از ۱۰۵٫۹ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ با کاهش متوسط سالانه ۳٫۹ درصد، به ۷۳٫۹ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۹ رسیده است. بنابراین طی این دوره ده ساله شاهد انقباض در تجارت خارجی کشور بوده‌ایم.
وی گفت: ارقام مذکور با اهداف و برنامه‌های کلان ایران در زمینه افزایش تجارت در راستای رشد اقتصادی همخوانی ندارد.
خانم نصیری افزود: خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ و تشدید محدودیت‌ها به ویژه در زمینه نقل و انتقال ارز سبب انقباض شدید تر در تجارت خارجی کشور شد. در این شرایط علاوه بر محدودیت جدی در صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی، صادرات غیرنفتی نیز دچار مشکلات عدیده¬ای شد.
رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ایران گفت: شیوع کرونا در سال ۱۳۹۹ در حوزه تجارت که سبب مسدود شدن مرزها و محدودیت نقل و انتقال کالا به ویژه در نیمه اول سال ۱۳۹۹ شده بود، عامل موثری در کاهش تجارت کشور محسوب می‌شد. این موضوع در تجارت با برخی شرکای تجاری مانند ترکیه پررنگ‌تر بود و سایر شرکا نیز کم و بیش چنین محدودیت‌هایی را به دلیل نگرانی از تبعات شیوع ویروس کرونا به ویژه در ماه‌های اول سال ۱۳۹۹ اعمال کردند.
وی در ادامه افزود: پس از تشدید محدویت‌های ناشی از تحریم به ویژه نقل و انتقال کالا و ارز، برنامه‌های توسعه صادرات کشور متمرکز بر ۱۵ کشور همسایه و دو کشور هند و چین شده است. این کشورها سهمی بالایی در صادرات غیرنفتی کشور داشته و در مجموع ۸۷ درصد از صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. در سال ۱۳۹۹، ارزش صادرات به ۱۵ کشور همسایه بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار و صادرات به دو کشور هند و چین نیز بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار بوده است.
