سایت خبری کیهان لندن با انتشار مقاله ای با عنوان فرار بزرگ از ایران؛ سرمایههای مالی و انسانی که «خارج» میشوند با اقتصاد کشور چه میکنند در باره وضعیت کنونی ایران نوشته است: بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی، بزرگترین حجم فرار سرمایه در تاریخ ایران طی دهه جاری صورت گرفته و رقمی حدود ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است.
کیهان لندن در ادامه مقاله خود نوشته است: آمارهای بانک مرکزی نشان از آن دارد که طی ۱۵ سال گذشته رقم خالص حساب سرمایه ایران چیزی نزدیک به منفی ۱۶۵ میلیارد دلار بوده و این رقم به معنای اینست که در این ۱۵ سال، حداقل ۱۶۵ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است.
در ادامه نوشت: «آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۸ فقط در دو سال ۱۳۸۳ و ۱۳۹۳ رقم خالص حساب سرمایه ایران مثبت و در ۱۳ سال این رقم منفی بوده است؛ به طوریکه این میزان از مثبت ۷.۳ میلیارد دلار در سال ۱۳۸۳ به منفی ۲۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۸۹ رسیده، در سالهای ۹۱ و ۹۲ حدود منفی ۹ میلیارد دلار بوده و در سال ۱۳۹۳ به مثبت ۵۵۹ میلیون دلار رسیده است.
این میزان در سالهای بعد همچنان روند منفی خود را ادامه داده و بین سالهای ۹۵ تا ۹۷ حدود منفی ۱۶ تا منفی ۱۹ میلیارد دلار بوده و در سال ۱۳۹۸ با بهبود ۹.۳ میلیارد دلاری به منفی ۶.۷ میلیارد دلار رسیده است.»
مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی نیز با اشاره به خروج سرمایه از ایران نوشته است: «در مجموع ۹ سال معادل ۹۸.۴ میلیارد دلار و بطور متوسط سالانه ۱۱ میلیارد دلار سرمایه در هر سال، از اقتصاد ایران خارج شده. تنها در سال ۹۶، خالص حساب سرمایه بیش از ۱۹ میلیارد دلار منفی شده است. واقعا «به کجا چنین شتابان؟»
مواردی چون «اقتصاد فاسد و رانتی»، «ریسک بالای سرمایهگذاری»، «قوانین سختگیرانه و مجوزهای پیچیده»، «رکود تورمی» و «کاهش پیدرپی ارزش پول ملی» از جمله انگیزههایی هستند که صاحبان سرمایه را به خروج دارایی خود از کشور ترغیب میکنند.
در ادامه این مقاله امده است که بر اساس آمارها فرار سرمایه از کشور در دولتهای نهم و دهم به ریاست محمود احمدینژاد سرعت گرفته اما در دولت روحانی نیز به شتاب بیشتری ادامه داشته است. این در حالیست که با آغاز دولت حسن روحانی و امضای برجام، برخی امیدوار بودند آرامش و ثبات به اقتصاد کشور بازگردد که اینطور نشد.
دولت روحانی اما تلاش کرد برخی آمارها بطور شفاف اعلام نشود تا شاید تشدید بحرانهای اقتصادی کمتر نمایان شود.
کیهان لندن در پایان نوشت: به تازگی ارقام مرکز آمار ترکیه که مربوط به هفتماهه سال جاری میلادی است، نشان میدهد ایرانیها با وجود شیوع ویروس کُرونا، تا کنون با خرید ۳۱۶۸ فقره ملک، رتبه اول خرید ملک در ترکیه را به دست آورده و از شهروندان عراقی نیز سبقت گرفتهاند!
بر اساس این آمار، در بین شهروندان خارجی، ایرانیها در کمتر از چهار سال، دوهزار و ۷۲۱ شرکت در ترکیه تاسیس کرده و ۱۳هزار و ۳۵ فقره ملک نیز در این کشور خریدهاند. در این میان، املاک و مستغلات موجب خروج رقمی در حدود ۶۲۰ میلیون دلار از کشور به این مقصد شدهاند؛ خبری که به خوبی نشان میدهد روند خروج سرمایه به مقصد جذاب ترکیه رو به فزونی است و باید برای آن چاره اندیشید.
یکی از نکات قابل توجه این است که مهاجرت نیروهای متخصص و تحصیلکرده از ایران پا به پای فرار سرمایه از کشور در حال وقوع است. اثرات خالی شدن ایران از سرمایههای نقدی و معنوی میتواند تا چند دهه آینده بر اقتصاد و توسعه ایران سایه بیاندازد.
احسان سلطانی اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی در اینباره گفته است: «وقتی ناامنی، بحران و بیثباتی اقتصادی در کشور ایجاد میشود مهاجرت نیز افزایش پیدا میکند .
به عقیده این اقتصاددان نیروی انسانی ماهر و متخصص ایرانی به دلیل این شوکهای ارزی و ناامنیهای اقتصادی در حال مهاجرت است، اینها سرمایههای مهمتری از ارز و کالا و… هستند.
احسان سلطانی گفت: «امروز ما اقتصادی داریم که به شدت وامانده، به شدت سقوط کرده و به شدت عقبمانده است و بر اساس پیشبینیهای انجام شده تا سال ۱۴۰۴ وضعیت اقتصاد نمیتواند به حالت ۱۰ سال پیش برگردد.سهم تشکیل سرمایه ثابت به اضافه سهم دولت به اضافه سهم مردم (بخش خصوصی) از اقتصاد به ۷۰ درصد رسیده است، ۳۰ درصد از آن نیست! این ۳۰ درصد به کجا میرود؟ این همان چیزی است که به اسم سرمایه در حال خارج شدن از کشور است».