پیدا شدن چند سند در داخل کفش یک کودک یهودی که در دست نازی ها در جنگ جهانی دوم کشته شد، بازتاب گسترده ای در رسانه های همگانی داشت و بار دیگر یادآور فجایعی شد که حکومت آلمان هیتلری علیه یهودیان مرتکب گردید و شش میلیون نفر از آنان را به قتل رساند.
سخن از اسنادی است که ظاهرا ارزش اطلاعاتی ندارد، ولی میتواند زندگینامه کودکی باشد که کوتاه مدتی پس از تولدش، نازی ها خانواده او را به اردوگاه مرگ فرستادند و پدر و مادر را از هم جدا کردند و مادر به کوره آدم سوزی فرستاده شد و فرزند دلبند او نیز در سن شش سالگی جان داد. ولی پدر در پایان جنگ جهانی دوم از اردوگاه آزاد شد و به زندگی عادی بازگشت، ولی همسر و فرزند خود را برای همیشه از دست داده بود.
در یکی از کفش های این کودک سندی یافت شد که در آن نام و نام خانوادگی و تاریخ تولد و مرگ او یادداشت شده که معلوم نیست چه کسی چنین کاری کرده است. همچنین دو کاغذ دیگر به دست آمد که اطلاعاتی درباره یک خانواده دیگر روی آن نوشته شده بود.
این لنگه کفش هنگامی مورد معاینه قرار گرفت، که عملیات ساختمانی برای بازسازی موزه مرگ آشویتس ادامه داشت. در این موزه ده ها هزار کفش بزرگ و کوچک و هزاران کیلوگرم موی چیده شده زنان و انواع لباس هایی که به تن قربانیان بوده و همچنین ابزار دیگر به نمایش گذاشته شده است.
نازی ها پیش از آن که زنان یا مردان را وارد حمام های گاز خفه کننده سازند، به آن ها دستور می دادند لباس خود را بیرون آورند.
المان ها در کار خود آنقدر منظم بودند که این البسه را از هم جدا کرده و هر بخشی را به طور جداگانه نگهداری می کردند. بدین سان، در انباری ده ها هزار عینک ذره بینی و یا عروسک و یا کت و شلوار به دست آمد.
اکنون موزه آشویتس مورد بازسازی قرار دارد و هنگام معاینه کفش ها این اسناد به دست آمد و هیجانی برانگیخت.
به موجب این سندها، کودکی که به دست نازی ها کشته شد، عاموس اشتاینبرگ نام داشت که در تابستان سال ۱۹۳۸ به دنیا آمد و شش سال پس از آن در تابستان ۱۹۴۲ در اردوگاه مرگ آشویتس به قتل رسید.
در جنگ جهانی دوم، شش میلیون نفر یهودی به دست نازی ها و طرفداران آن ها در اکثر کشورهای اروپایی کشته شدند. موزه “ید و شم” در اورشلیم، تا کنون توانسته است اسامی و مشخصات حدود چهار میلیون نفر از آنان را به دست آورد.
