رابرت مالی، نماینده ویژه دولت جدید آمریکا در امور ایران در گفت و گو با روزنامه ایتالیایی “کوریره دلا سرا” اعلام کرد، بایدن میخواهد به سیاست فشار حداکثری علیه ایران پایان دهد و به توافقی گستردهتر تنها بعد از بازگشت به برجام اقدام خواهد کرد.
او افزود: کشتن محسن فخریزاده، کارشناس برجسته هستهای حکومت اسلامی با هر هدفی که انجام شده باشد نه موضع جو بایدن در مورد توافق هستهای با ایران “برجام” را تغییر داده و نه موضع ایران را.
او تأکید کرد که جو بایدن، رئیسجمهور کنونی آمریکا چه قبل از کشته شدن فخریزاده و چه بعد از آن همواره تاکید کرده که در صورت بازگشت ایران به برجام، آمریکا نیز بازخواهد گشت.
مالی در مورد گستردهتر کردن برجام و گنجاندن مسائل مورد مناقشهای مانند برنامه موشکی و رفتار منطقهای ایران تصریح کرد: «بایدن به وضوح گفته است، میخواهد به برجام بازگردد. اما زمانی میتوان از فراگیر کردن این توافق سخن گفت که همه طرفها به رعایت مفاد آن بازگشته و با هم آشتی کرده باشند. پس از آن است که امکان مذاکرات جدید بهوجود میآید.»
این در حالی است که پیش از این آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در گفتوگو با شبکه تلویزیونی “انبیسی” گفته بود، بازگشت آمریکا به برجام مستلزم همکاری ایران برای “توافقی محکمتر و طولانیتر” است که دربرگیرنده سایر مسائل هم باشد.
ایران همواره مذاکرات بیشتر بر سر توافقی گستردهتر را رد کرده است.
رابرت مالی در ادامه کشتن مهدی فخریزاده را احتمالا در راستای مشکل تر کردن مذاکره بین ایران و آمریکا توصیف کرد و افزود که این اقدام میتواند چندین هدف داشته باشد: «ممکن است خواسته باشند با ضربه به ایران پیامی به سایر کشورهای منطقه بدهند یا بازگشت به برجام را برای بایدن سخت کنند. شاید هم خواسته باشند ایران را تحریک و شرایط را پیچیدهتر کنند.»
مالی به این که ممکن است پشت این اقدام اسرائیل قرار داشته باشد نیز اشاره کرد و گفت، به این دلیل میگوید که کشتن فخریزاده شرایط را پیچیدهتر کرده چون این حمله میتواند ایران را خشمگین و سرخورده از مذاکرات ساخته و مطالباتش برای بازگشت به برجام را سختگیرانهتر کرده باشد.
او در عین حال بازگشت به برجام را هم به نفع آمریکا خواند هم به نفع ایران؛ چرا که از یک سو از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری میشود و از دیگر سو این کشور از کاهش تحریمها بهرهمند خواهد شد.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران همچنین یادآور شد که نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۴۰۰ تاثیری در بازگشت ایران به برجام نخواهد داشت؛ چرا که تصمیم نهایی در این مورد بر عهده آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی است و فرقی نمیکند که میانهروها در انتخابات پیروز شوند یا تندروها.
مالی گفت: «اگر رهبر [جمهوری اسلامی] نخواهد، مذاکرهای میان ایران و آمریکا صورت بگیرد، مذاکرهای در کار نخواهد بود، حتی اگر اصلاحطلبان و پراگماتیستها سر کار باشند و اگر او بخواهد، هر رئیسجمهور محافظهکاری هم این توافق را امضا خواهد کرد.»