دادگاهی در ایالات متحده قرار است روز دوشنبه ۲۴ مارس (۴ فروردین) به شکایت رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی علیه «سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده» (یواس‌ای‌جی‌ام) رسیدگی کند.
این شکایت با هدف جلوگیری از «آسیب جبران‌ناپذیر» به این رسانه، در پی عدم تخصیص بودجهٔ مصوب کنگرهٔ آمریکا از سوی یواس‌ای‌جی‌ام، در دادگاه منطقه‌ای کلمبیا ثبت شده و جلسه استماع دیدگاه‌های دو طرف قرار است ساعت دو بعدازظهر به وقت محلی برگزار شود.
رادیو اروپای آزاد خواهان آن است که «سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده» (یواس‌ای‌جی‌ام) مبلغ ۷٫۵ میلیون دلار را که مربوط به دوره اول تا پانزدهم مارس است (یعنی روزی که یواس‌ای‌جی‌ام اعلام کرد پرداخت کمک‌هزینهٔ کنگره به این رسانه پایان یافته) آزاد کند. یواس‌ای‌جی‌ام نهاد ناظر بر رسانه‌های دولتی آمریکا همچون رادیو اروپای آزاد و صدای آمریکا است.
در شکایت مطرح‌شده آمده که محروم‌سازی از بودجه‌ای که کنگره تصویب کرده، ناقض قوانین فدرال و قانون اساسی آمریکاست، چرا که کنگره اختیار نهایی دربارهٔ هزینه‌کردهای فدرال را دارد. همچنین از دادگاه خواسته شده است که با صدور دستور موقت، این مبلغ را آزاد کند تا از آسیب بیشتر به این رسانه جلوگیری شود.
در این پرونده همچنین خواسته شده است که دادگاه مابقی بودجهٔ مربوط به سال مالی ۲۰۲۵ را (که تا ۳۰ سپتامبر ادامه دارد) نیز آزاد کند. جلسهٔ رسیدگی به این بخش از پرونده برای اواسط آوریل برنامه‌ریزی شده است.
استیون کیپس، رئیس و مدیرعامل رادیو اروپای آزاد، در نامه‌ای به دادگاه نوشته است: «فسخ قراردادهای کارکنان حق‌الزحمه‌ای و فرستادن کارکنان به مرخصی اجباری، توان ما را برای ارائه اخبار بدون سانسور در ۲۳ کشوری که در آن‌ها فعالیت داریم، به‌شدت محدود می‌کند.»
در ادامه این نامه آمده است: «دادگاه باید با صدور دستور موقت محدود، از آسیب‌های جبران‌ناپذیر تا زمان رسیدگی به درخواست اصلی جلوگیری کند.»
در مقابل، یواس‌ای‌جی‌ام در پاسخ خود به دادگاه گفته است که «دادگاه منطقه‌ای جایگاه نادرستی برای رسیدگی به این پرونده است» و افزوده که «کنگره اختیارات گسترده‌ای به یواس‌ای‌جی‌ام برای نظارت بر نهادهای وابسته‌اش داده است».
این سازمان تأکید کرده که «حتی اگر دادگاه صلاحیت لغو تصمیم یواس‌ای‌جی‌ام در این مورد را داشته باشد، مصلحت عمومی در این نیست که رأی به نفع شاکی داده شود».
«نوری در تاریکی دروغ‌ها»
تهدید به قطع بودجهٔ رادیو اروپای آزاد موجی از حمایت را از سوی مخاطبان این رسانه در ۲۳ کشور و ۲۷ زبان برانگیخته است.
از ایران تا بلاروس، افغانستان تا روسیه، پاکستان تا اوکراین؛ مخاطبان از خبرنگاران این رسانه به‌خاطر گزارش‌های شجاعانه، بی‌طرفانه و صادقانه در خط مقدم جنگ و در دل نظام‌های سرکوبگر سیاسی و رسانه‌ای قدردانی کرده‌اند و نسبت به احتمال توقف فعالیت آن ابراز نگرانی کرده‌اند.
اولِه پروزوروف، یکی از مخاطبان اوکراینی، در فیس‌بوک خطاب به سرویس اوکراینی رادیو اروپای آزاد نوشته: «گاهی مثل پرتو نوری بودید که تاریکیِ دروغ‌ها را می‌شکافتید». او از این رسانه بابت «دفاع از آزادی‌های سیاسی» تشکر کرده است.
دستور قطع بودجه تنها چند ساعت پس از صدور یک فرمان اجرایی از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، صادر شد. در آن فرمان، خواسته شده بود که بودجهٔ هفت نهاد دولتی — از جمله یواس‌ای‌جی‌ام — تا حد ممکن طبق قوانین موجود کاهش یابد.
نامهٔ قطع بودجهٔ رادیو اروپای آزاد را «کری لیک» امضا کرده است که خود را مشاور ارشد مدیر عامل موقت یواس‌ای‌جی‌ام معرفی و اعلام کرده که «این تصمیم به نمایندگی از مدیر موقت اتخاذ شده است». در این نامه آمده که «این کمک‌هزینه دیگر در راستای اولویت‌های سازمان نیست»؛ اما توضیح بیشتری ارائه نکرده است.
کری لیک از سوی ترامپ برای ریاست بر «صدای آمریکا» معرفی شده، اما این انتصاب هنوز نیازمند تأیید هیئت مشورتی سخن‌پراکنی بین‌المللی (IBAB) است. اعضای این هیئت که وظیفه نظارت بر عملکرد یواس‌ای‌جی‌ام را بر عهده دارند، در ماه ژانویه از سوی دولت برکنار شده‌اند و تاکنون جایگزینی برای آن‌ها تعیین نشده است.
در حالی که یواس‌ای‌جی‌ام و صدای آمریکا نهادهای فدرال محسوب می‌شوند، رادیو اروپای آزاد یک مؤسسه خصوصی و غیرانتفاعی است که در ایالت دِلِور ثبت شده است. هرچند بودجهٔ آن از محل کمک‌هزینه‌های کنگره تأمین می‌شود، کارکنان آن کارمندان رسمی دولت فدرال نیستند.
ترامپ که از ابتدای دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش در ژانویه اقدام به کاهش مخارج دولتی کرده، در دورهٔ نخست خود نیز با یواس‌ای‌جی‌ام دربارهٔ استقلال تحریریه و سیاست‌گذاری‌های برنامه‌ای اختلاف داشت.
او پس از بازگشت به قدرت نیز همین نگرانی‌ها را تکرار کرده است. حامیان این رسانه‌ها می‌گویند آن‌ها بازوی مهمی از دیپلماسی ایالات متحده هستند.
در نامه‌ای که در تاریخ ۱۹ مارس از سوی ۲۸ نهاد بین‌المللی فعال در حوزهٔ آزادی رسانه و روزنامه‌نگاری به نمایندگان کنگره آمریکا ارسال شد، آمده است: «ضروری است که کنگره از یواس‌ای‌جی‌ام محافظت کند، امنیت خبرنگاران وابسته به آن را تضمین کند و بر تعهد ایالات متحده به رسانه‌های آزاد و مستقل در داخل و خارج کشور تأکید ورزد».
آیا اتحادیهٔ اروپا وارد می‌شود؟
با توجه به آیندهٔ نامعلوم رادیو اروپای آزاد، شماری از سیاستمداران اتحادیه اروپا در حال بررسی راه‌هایی برای حمایت از این رسانه هستند.
یواس‌ای‌جی‌ام نهادی مستقل در دولت آمریکاست که وظیفه پخش اخبار و اطلاعات به ۳۶۱ میلیون مخاطب هفتگی در نزدیک به ۵۰ زبان را بر عهده دارد.
بودجهٔ درخواست‌شده برای یواس‌ای‌جی‌ام در سال مالی ۲۰۲۵ میلادی ۹۵۰ میلیون دلار است که شامل تمامی هزینه‌های عملیاتی و سرمایه‌ای آن می‌شود.
این بودجه شامل رسانه‌هایی چون رادیو اروپای آزاد، صدای آمریکا، رادیو آزاد آسیا، دفتر پخش کوبا (رادیو مارتی)، شبکه‌های پخش خاورمیانه (MBN) و صندوق فناوری باز (Open Technology Fund) است.
طبق اسناد رسمی یواس‌ای‌جی‌ام، بودجه درخواستی رادیو اروپای آزاد برای سال ۲۰۲۵ حدود ۱۵۳ میلیون دلار بوده است.
