قانون‌اساسی شجریان؛ روزنه امید برای گذر از وضع موجود”

پگاه بنی‌هاشمی، حقوقدان ایرانی درباره  قانون اساسی که با ابتکار شجریان تنظیم شده است، و می تواند راهگشای آینده سیاسی ایران باشد در ایندیپندنت فارسی نوشته است: پس از درگذشت استاد شجریان، از تدوین یک “قانون‌اساسی دوران گذار” سخن به میان آمد که متن آن را ایشان در زمان حیات، نزد دکتر عباس میلانی، مدیر مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد، به امانت گذاشته است تا پس از فوت در اختیار مردم قرار گیرد. این نوشته، حاوی قانون‌اساسی است که برای دوره انتقالی گذار از نظام فعلی جمهوری اسلامی به نظام انتخابی و دموکراتیک آینده ایران، پیش‌بینی شده است.

پیشتر نیز عباس میلانی، کوتاه مدتی پس از درگذشت شجریان گفته بود : استاد محمدرضا شجریان، از طلایه داران موسیقی ایران، چندی پیش در حالی درگذشت که هنر ارزنده خود را در اذهان دوستدارانش ماندگار کرده است. علاوه بر آن در طول سال‌های فعالیت او، شاگردان زیادی موفق به یادگیری فنون موسیقی نزد خسروی آواز ایران شدند. اگرچه، علاقه‌مندی استاد شجریان تنها محدود به آواز نماند و تبحرش در قرائت قرآن، خوشنویسی، ساخت و تنظیم سازهای جدید نیز از او به یادگار مانده است.

انتشار این متن در وب‌سایت دانشگاه استنفورد، واکنش‌های بسیاری را به همراه داشت.

در اولین واکنش، آقاسی، وکیل رسمی استاد شجریان، از بی‌اطلاعی خانواده از وجود این قانون خبر داد گفت:  با وجود این که گفته می‌شود تعدادی از حقوقدانان در تدوین آن شرکت داشته‌اند، وکیل رسمی ایشان در جریان آن قرار داده نشده است.

از سوی دیگر بسیاری تدوین آن را حاصل دغدغه اصلی استاد شجریان که همواره نگران وضعیت آینده ایران بود می‌دانند و بر این باورند که وی تلاش کرده است با تدوین آن، به جامعه تلنگری بزند که باید برای گذر از شرایط فعلی کشور دست‌به‌کار شد؛ هر چند برخی نیز تهیه و تدوین امر مهمی چون قانون‌اساسی را با حوزه تخصصی ایشان بدون ارتباط می‌دانند.

در این قانون اساسی شجریان نوشته شده است:  قانون‌اساسی، عالی‌ترین سند حقوقی یک کشور است که به‌عنوان یک قانون اصلی و مادر، الگو و سرلوحه دیگر قوانین آن سرزمین قرار می‌گیرد. به همین دلیل در قانون‌اساسی کشورها معمولا نوع حکومت و مناسبات بین مردم و رژیم حاکم بر آن مشخص می‌شود. در حال حاضر، قانون‌اساسی ایران حاوی ۱۷۷ اصل است که در سال ۱۳۵۸ تصویب و به همه‌پرسی گذاشته شد.

 

این بانوی حقوقدان ایرانی معتقد است  نباید این قانون را یک متن جدی حقوقی دانست بلکه در پرتو روحیات هنرمندانه استاد شجریان، این قانون،‌ تنها بهانه‌ای بوده است تا نشان دهد برای تغییر جدی در سطح کشور ایران باید قدم‌های عملی برداشت. به همین دلیل هم در تمام دستورالعمل‌های متن تلاش شده است تا از تکثرگرایی پرهیز شود و هر شهروند، آزادی مورد نظر خود را در این قانون بیابد.

 

خانم پگاه نوشته اند که در نهایت، با وجود این که انتقادات به متن حقوقی قانون‌اساسی گذار موارد جدی را در برمی‌گیرد، محبوبیت و شهرت استاد شجریان موجب شد تا برای نخستین بار توجه افکار عمومی به صورت گسترده به دوران گذار و نیاز ما به قانون‌اساسی آینده جلب شود و بسیاری از طرفداران استاد آواز ایران، از این اقدام هنرمند ملی خود احساس رضایت داشته باشند؛ اقدامی که به طور یقین نشانه‌ای است از این که استاد محمدرضا شجریان به فرا رسیدن دورانی نوین برای کشور ایران، ایمان و اعتقاد راسخی داشته است.