مرگ قاضی منصوری؛ قصور ایران یا رومانی؟

یوسف مولایی با انتشار مقاله ای در روزنامه  اعتماد ، با عنوان قصور ایران یا رومانی ؟ نوشت:  خبر کشف جسد قاضی منصوری از متهمان پرونده اکبر طبری در رومانی بعدازظهر دیروز فوری منتشر و پس از ‏ساعاتی از سوی منابع داخلی نیز تایید شد.

از همان ابتدا که نام وی در جریان پرونده طبری مطرح شد، حرف و حدیث ‏در مورد استرداد این متهم گریخته از کشور فراوان بود. برخی از دستگاه قضایی و دیپلماسی که اساسا مانع از خروج این متهم از کشور نشده یا برای بازگرداندن او به سرعت ‏اقدام نکرده بودند، گلایه داشتند و برخی هم از عدم همکاری رومانی  برای بازگرداندن وی انتقاد ‏کردند.

اما با این حال باید بدانیم ؟وی که به دریافت ۵۰۰ هزار یورو رشوه متهم شده بود، چگونه  توانسته بود با این همه تدابیر امنیتی از کشور بگریزد؟ و از همه  جالب تر اینکه پس از اطلاع از مکان وی ، فوری  تحت تعقیب اینترپل قرار گرفت و حکومت نیز اعلام کرد باید به جمهوری اسلامی نیز تحویل داده شود  تا در ‏دستگاه قضایی ایران به اتهاماتش رسیدگی و محاکمه شود.

اما دولت رومانی که مسئولیت داشت با توجه به حساسیت موضوع و ‏فرآیند مهم قضایی که در انتظار قاضی منصوری بود، از این متهم فراری مراقبت‌های ویژه به عمل آورد؟چرا کوتاهی کرد؟

اما هنوز مشخص نیست که ‏قاضی منصوری به قتل رسیده یا اقدام به خودکشی کرده است،؟ انتظار می رود  با توجه به اهمیت موضوع از کشور رومانی انتظار می‌رود که ‏تحقیقات لازم را انجام داده و در مورد اتفاق رخ داده، توضیح دهد.

در این میان این سوال پیش می آید که آیا جمهوری اسلامی نیز حساسیت موضوع را به ‏دولت رومانی انتقال داده است؟ تا ‏در چارچوب مناسبات دیپلماتیک اقدامات دیپلماتیک صورت گیرد.

البته نباید فراموش کرد که استرداد مجرمان در چارچوب مناسبات ‏قضایی انجام می‌شود. به این معنا که کشور‌ها با یکدیگر معاهده‌ای در چارچوب‌های تعریف شده، برقرار می‌کنند تا مشخص شود که ‏تحت چه شرایطی و طبق رعایت چه تشریفاتی و چه مجرمانی قابل استرداد هستند.

آنطور که مشخص است ، چنین معاهده‌ای میان ایران و رومانی وجود ‏ندارد و قطعا از امتیازاتی که این معاهده‌ها در مناسبات قضایی برای کشور‌ها ایجاد می‌کند، بی‌بهره‌ایم.

مولایی در ادامه نوشته که تا جایی که اخبار و اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد، جمهوری اسلامی ایران تقاضای استرداد متهم را داشته است، اما ‏جزییات این درخواست و اقدامات قضایی و دیپلماتیک ایران مشخص نیست. زمانی که درخواست استرداد برای یک متهم در کشوری ‏دیگر صورت می‌گیرد، ۲ احتمال وجود دارد؛ یکی اینکه کسانی که ذی‌نفع هستند، به قصد از بین بردن برخی مدارک متهم مورد ‏نظر را به قتل برسانند و دیگر آنکه متهم از ترس لطماتی که به حیثیتش وارد می‌شود و مجازاتی که در انتظارش است، خود را از ‏بین ببرد.

در هر دو صورت باید مراقبت‌های ویژه به عمل آید و باید در مکانی که متهم اقامت یا سکونت دارد، پلیس مستقر تا ‏مطمئن شود که نه خطری متهم را تهدید می‌کند و نه احتمال از دست دادن جان وجود دارد. در این پرونده مهم به‌صورت مشخص ‏هنوز نمی‌دانیم که دولت رومانی تمام اقدامات متعارف را صورت داده یا نباید انجام میداده ؟

همچنین مشخص نیست که دستگاه قضایی و دستگاه ‏دیپلماسی جمهوری اسلامی چقدر حساسیت موضوع را به‌طرف رومانیایی منتقل کرده‌اند تا آن‌ها را برای مراقبت‌های ویژه از قاضی ‏منصوری قانع کنند.

به نظر می‌رسد علاوه بر توضیح در مورد اینکه آیا قتل رخ داده یا خودکشی بوده است، باید در مورد اینکه آیا ‏دو طرف یا دو دولت ایران و رومانی مسئولیت خود را در حفظ جان این متهم به‌خوبی انجام داده‌اند یا نه نیز مشخص شود. ‏