ژنرال هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی پیشین کاخ سفید در گفتگو با روزنامه اسرائیلی جروزالم پست گفته است : موقعیت ایران در مذاکرات کنونی هسته‌ای با قدرت‌ها “به شدت تحت تاثیر این انتظار قرار دارد که مرگ علی خامنه‌ای نزدیک است.
ژنرال مک‌مستر با اشاره به شیوه فکری و ذهنیت ایرانیان گفته است که قدرت‌های تعیین کننده در ساختار جمهوری اسلامی، در دوره پس از انتخابات ۱۴۰۰ ایران و حتی دوران پس از درگذشت علی خامنه‌ای متمرکز شده‌‌اند.
او گفته است: تهران تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری (در ۲۸ خرداد)، گام بزرگی در دستیابی به توافق هسته‌ای بر نخواهد داشت هر چند این احتمال نیز همیشه هست که در مرحله‌ای از مذاکرات، چنین توافقی به‌دست آید.
هربرت مک‌مستر گفته است که «نیروهای اصولگرا در حاکمیت ایران به سختی در تکاپوی پس گرفتن مسند ریاست‌جمهوری از نیروهای موسوم به معتدل و ‘عمل‌گرا’ هستند اما اصولگرایان که قدرت تعیین کننده در ساختار نظام ایران هستند، به این باور رسیده‌اند کسی که این بار در جایگاه ریاست جمهوری ایران بنشیند، در تعیین رهبر بعدی نظام، بعد از فوت خامنه‌ای، نیز دست بالا را خواهد داشت».
وی در حالی مذاکرات جاری میان ایران و غرب را با انتظارات نسبت به درگذشت رهبر ایران ربط داده که علی خامنه‌ای ظاهرا در وضع جسمانی خوبی به‌سر می‌برد و دوران کرونا را نیز پشت سر گذاشته است.
رهبر نظام ایران هفته آینده ۸۳ ساله می‌شود اما گزارش تازه‌ای از احتمال ابتلای او به بیماری خاصی یا خطرات بیماری پیشین پروستات او، منتشر نشده است.
علی خامنه ای نیز پیشتر گاهی سخنانی تلویحی در مورد عملکرد و سیاست‌های آتی حکومت، پس از فوت خود بیان کرده، که حاکی از نگرانی عمیق او از ادامه بقای نظام و میزان پایبندی و توانایی جانشین و مقامات بعدی در حفظ اصول و پایه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران است.
در همین راستا، عبدالرضا داوری، یکی از دستیاران پیشین محمود احمدی‌نژاد، نیز در روزهای گذشته به نقل از رئیس‌جمهوری پیشین ایران گفته است که احمدی‌نژاد باور دارد که با مرگ خامنه‌ای، نظام جمهوری اسلامی ایران فرو خواهد پاشید.
در صورت درستی نقل قول یادشده، محمود احمدی‌نژاد که در تقلای تایید صلاحیت برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو در ایران است، تنها فردی است که به صراحت فروپاشی جمهوری اسلامی ایران بعد از مرگ رهبر نظام را عنوان کرده است.
حسن روحانی، و همچنین محمد جواد ظریف، نیز که هر دو وابسته به جریان موسوم به “اعتدال‌گرایان” یا “عمل‌گرا” نامیده می‌شوند، این پیام را القاء کرده‌اند که بازگشت آمریکا به برجام بعد از رفع کامل تحریم‌ها علیه ایران، باید سریعا و تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، انجام شود.
