یک روز پس از آن که حکومت ایران از توافق اقتصادی با اروپا، موسوم به اینستکس ابراز خرسندی کرد، ولی گفت که آن را کافی نمی داند، انتقادهای گزنده از این توافق آغاز شده و برخی مقامات حکومتی در ایران آن را یک تصمیم خوب، ولی غیر قابل اجرا می دانند.
از جمله، مجید تختروانچی سفیر حکومت اسلامی در سازمان ملل در این راستا گفت: «اینستکس در وضعیت فعلی کافی نیست. این سازوکار بدون پول همچون ماشین بسیار زیبای بدون بنزین است».
وی افزود: اروپا برای حفظ برجام اقدام ملموسی انجام نداده است و ایران نباید به نتیجه این نشست خوشبین باشد».
پیشتر، عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران، پس از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام که روز آدینه در وین برگزار شد، گفته بود که اینستکس خوب است، ولی کافی به نظر نمی رسد و نمی تواند همه کاستی های ناشی از تحریم های آمریکایی را جبران کند.
عراقچی پس از مدت کوتاهی، موضع خود را نسبت به این توافق سخت تر کرد و گفت: این توافق ها در حدی نیست که موجب شود ایران از کاهش تعهدات خود در چارچوب برجام دست بردارد.
معاون وزیر خارجه حکومت افزوده گفت: « به هرحال، ما روی آن فکر می کنیم. من نتایج را به تهران میبرم و آنها تصمیم میگیرند که چه اقدامی انجام دهند؛ تصمیم به “کاهش تعهدات” را متوقف کنند یا خیر. من در جایگاهی نیستم که بگویم ایران این کار را میکند یا نه».
از قرائن چنین برمی آید که سران رژیم پس از مطالعه جزئیات توافق به دست آمده، از ابعاد آن خرسند نیستند و احتمالا تصمیم دارد به همان سیاست خروج گام به گام از برجام ادامه دهند.
عراقچی افزود ه گفت: کشورهای اروپایی باید به طور جدی بحث فروش نفت ما را در دستور کار خود داشته باشند نشست کمیسیون مشترک برجام ، انتظارات ایران را برآورده نمیکند و فاصله ملموسی با سطح خواستههای ایران دارد».
در همایش وین، معاون وزیر خارجه رژیم ایران خواستار شده بود که کشورهای اروپایی به خرید نفت از ایران ادامه دهند. ولی اروپائیان از ترس مجازات های آمریکایی حاضر به آن نیستند.
آخوند جواد حسینیکیا عضو ه کمیسیون صنایع و معادن مجلس در باره اینستکس گفت: اشتباه راهبردی دیگر دولت روحانی این است که به اجرای “اینستکس” از سوی اروپاییها دلخوش کرده است.
تصمیم گیری در موارد بسیار مهم ایران، معمولا به عهده علی خامنه ای و نزدیکان وی می باشد و دولت و سران حکومت، تنها بر اساس دستورات خامنه ای برای ملت تصمیم می گیرند.
حسینی کیا در دنباله سخنان خود افزود: «اینستکس و یا هر ساز و کار مالی دیگری میتواند برای کشور مفید باشد، اما مشروط بر اینکه زیرساختهای داخلی را نیز اصلاح کرده و در داخل، عزمی برای بهبود وضع موجود وجود داشته باشد که متأسفانه چنین عزمی را در دولتمردان نمیبینیم».
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه حکومت ایران، در باره نشست وین گفته بود که اگر سازوکار اینستکس “صوری و ظاهری” باشد و نیازهای ایران را برآورده نکند، قدمهای بعدی ایران “قاطعانه” خواهد بود. مفهوم این سخنان آن است که رژیم ایران به گام های بعدی برای خروج کامل از برجام ادامه خواهد داد.
در تهران دوباره اعلام شد که حکومت ایران در ادامه کاهش این تعهدات “به زودی از سقف ذخایر ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده” عبور خواهد کرد.
مقامات حکومتی گفته اند که در صورت تحقق خواستههای برجامی ایران در حوزه بانکی و نفتی از سوی اروپا، کشورمان این آمادگی را دارد تا راجع به اقدامات کاهشی خود در چارچوب مواد ۲۶ و ۳۶ برجام تجدید نظر کند.
گفتنی است علاوه بر کشورهای عضو برجام، هفت کشور اروپایی نیز در بیانیهای مشترک از اقدامات بریتانیا، آلمان و فرانسه در عملیاتی کردن اینستکس حمایت کرده او به ایران درباره نقض تعهدات خود در چارچوب برجام هشدار داده بودند.