عراق حشدالشعبی را در ارتش ادعام می کند و در راه نزدیکی به عربستان از ایران فاصله می گیرد

تصمیم دولت عراق برای منحل کردن یک تشکل شبه نظامی که توسط رژیم ایران در آن کشور برپا شده است، به تلاش بیشتر دولت بغداد برای دورسازی نفوذ حکومت اسلامی ایران در آن کشور تلقی می شود.

البته دولت عراق نگفته است که این نیرو باید منحل شود، امری که با مخالفت شدید رژیم ایران و حقوق بگیران “حشد الشعبی” روبرو می شد – بلکه دولت گفته است که این تشکل شبه نظامی باید در نیروهای مسلح عراق ادغام شود. مفهوم این سخن آن است که افراد این سازمان، از آن پس باید مطیع دولت عراق و نخست وزیر آن کشور باشند که فرماندهی کل نیروهای مسلح آن کشور را نیز به عهده دارد.

عراق در همان حال که با ایالات متحده همکاری های نظامی بسیار نزدیکی دارد و هنوز به حمایت ارتش آمریکا برای حفظ امنیت نیازمند است، می کوشد از رژیم ایران دور شود و استقلال کامل خود را باز یابد. دولت عراق در یک سال اخیر به عربستان سعودی که دشمن سوگند خورده رژیم ایران است، نزدیک تر شده است.

مقتدی صدر از رهبران پرنفوذ شیعه در بغداد، که حاضر نشد به خدمت رژیم ایران درآید، از تصمیم نخست وزیر عراق ابراز خرسندی کرده و آن را مورد تائید قرار داده است.

هنوز از واکنش حکومت ایران خبری در دست نیست و فرماندهان حشد الشعبی نیز دیدگاه خود را به طور مشروح بیان نداشته اند.

عادل عبدالمهدی فرمان به یکپارچه شدن حشد شعبی (بسیج مردمی) و نیروهای مسلح عراق داده و می‌گوید تمامی قوانین مربوط به نیروهای مسلح نیز شامل اعضای این گروه‌ها خواهد شد.

مقتدی صدر و رهبر گروه شیعی «عصائب اهل الحق» از جمله چهره‌هایی هستند که از فرمان استقبال کرده‌اند.

عادل عبدالمهدی، ۱۰ تیر ماه، در فرمانی که صادر کرده گفته «به دلیل منافعی که برای عموم مردم دارد و بر پایه اختیاراتی که قانون اساسی در اختیارمان گذشته… دستور فوق صادر می‌شود: تمامی نیروهای حشد شعبی باید به‌عنوان بخشی جدانشدنی از نیروهای مسلح فعالیت کنند و قوانین و مقررات مشابه [نیروهای مسلح] شامل آن‌ها نیز می‌شود».

بنا بر این دستور مقرهای مستقل شبه‌نظامیان، داخل و اطراف شهرهای عراق، تعطیل خواهند شد و اقدام هر گروه مسلحی که «آشکارا یا مخفیانه» علیه مقررات تازه عمل کند، غیرقانونی خواهد بود.

مقتدی صدر، که حامیانش در حال حاضر بیشترین شمار کرسی‌ها در پارلمان عراق را در اختیار دارند، از جمله چهره‌های سیاسی مهمی‌ست که از این دستور حمایت کرده‌است.

این روحانی شیعه که زمانی رهبری گروهی مسلح را در حملات به نیروهای آمریکایی و نیروهای خارجی در عراق در دست داشت، از هواداران مسلح خود خواسته از این فرمان دولتی پیروی کنند.

آقای صدر می‌گوید «آن‌چه نخست‌وزیر در مورد حشد شعبی اعلام کرده مهم است و گام اولیه درستی در ایجاد یک کشور قوی به‌شمار می‌رود».

صدر در جریان انتخابات اخیر عراق خود را چهره‌ای «ملی‌گرا» و مخالف حضور و نفوذ هر دو کشور آمریکا و ایران، معرفی کرده‌است.

قیس الخزعلی، رهبر گروه شیعی «عصائب اهل الحق» که خود بخشی از حشد شعبی، و مورد حمایت نیروی قدس سپاه است، نیز از دستور عبدالهدی حمایت کرده‌است.

حشد شعبی در آذر ماه ۱۳۹۵ از سوی پارلمان عراق به عنوان نیروی ذخیره برای ارتش و پلیس این کشور به رسمیت شناخته شد و موظف به پاسخگویی به رئیس هیئت وزیران، که فرمانده کل قوا است، شد.

اما آن‌طور که هشام هاشمی، یک مشاور امنیتی دولت عراق به خبرگزاری رویترز گفته، مسئله اعلام این فرمان در زمان فعلی‌ست که اهمیت آن را دوچندان می‌کند.

آقای هاشمی با اشاره به فرمانی در مورد شبه‌نظامیان در دوره نخست‌وزیر پیشین عراق می‌گوید «تنش‌ها بین آمریکا و ایران سبب شده تا برخی جناح‌ها به شورش علیه دولت و قوانین خود حشد شعبی تمایل نشان دهند».​

از سوی دیگر این مشاور امنیتی دولت عراق گفته ادغام کامل حشد شعبی در نیروهای مسلح می‌تواند جلوی حمله احتمالی به آن‌ها را نیز بگیرد، چراکه در آن صورت این حمله، حمله به کل عراق به شمار می‌رود.

اما هاشمی تاکید کرده این‌که شبه‌نظامیان از دستور تازه پیروی کنند، بستگی به تصمیم جمهوری اسلامی در این مورد نیز دارد.

علی خامنه ای آبان سال پیش در دیدار با رئیس‌جمهوری عراق خواستار «حفظ» گروه بسیج مردمی آن کشور شده بود.

خبرگزاری اسوشیتدپرس نیز می‌گوید برخی گروه‌های قدرتمند از دستور عبدالمهدی استقبال کرده‌اند، اما این‌که تا چه حد از آن پیروی کنند هنوز روشن و مشخص نیست.

گروه‌های مسلح در حال حاضر تا ۳۱ ژوئیه وقت دارند تا سلاح را کنار گذشته وارد حزب یا گروه‌های سیاسی شوند، و یا به‌عنوان عضوی کامل از ارتش عراق، با عناوین و رده‌های نظامی رسمی، خدمت کنند.