نشانه‌های گستردگی فقر در ایران: خودزنی عمدی به امید دریافت دیه و افزایش موارد فروش اعضای بدن

دکتر فرزانه مهدی‌زاده ، سرپرست دفتر امور معاینات بالینی سازمان پزشک قانونی ایران اعلام کرد: «در نه‌ماهه گذشته امسال ۱۰ هزار و ۲۳۱ مورد خودزنی تشخیص و به مراجع قضایی معرفی‌شده‌اند.»

او در این باره گفته است : «متأسفانه در سال‌های اخیر مواردی دیده‌شده است که فرد یا افرادی به‌قصد کلاه‌برداری و اخذ خسارت، با کمک شخص یا اشخاص دیگر صدماتی متعدد و نسبتاً شدید که حتی شامل شکستگی‌های استخوانی می‌شود در خود ایجاد می‌کنند که بعضاً منجر به ایجاد نقص عضوهای ماندگار در افراد می‌شود.»

همچنین طبق اعلام واحد فراهم آوری اعضای پیوندی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، ایران در آسیا رتبه اول فروش عضو از موارد مرگ مغزی را دارد و تعداد آن   به ازای هر یک‌میلیون جمعیت ایران در سال گذشته، نزدیک به عدد ۱۲ رسیده است.

در ایران خریدوفروش خون، فراورده‌های خونی و اعضای بدن ممنوع است، اما اهدای عضو تشویق و تبلیغ می‌شود. اگرچه برخی مراجع شیعه چون سیستانی همچنان نظر مساعدی دراین‌باره ندارند اما دیگران از جمله آیت‌الله خمینی از اولین سال‌های رواج پیوند اعضای بدن، فتواهایی برای سهولت اجرای آن صادر کردند. اما علی خامنه‌ای ، از این نیز جلوتر رفته و نه تنها فروش اعضای بدن را بدون ایراد می‌بیند، بلکه در مواردی اهدای عضو را “امر واجب” دانسته است.

درحالی‌که قیمت ارگان‌های بدن در بازار سیاه در مواردی تا سیصد هزار دلار نیز می‌رسد، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر در جامعه بسیار دشوار می‌شود.

ایران با میزبانی از جمعیت میلیونی پناه‌جویان که هزاران کودک به دلیل قوانین ضد مهاجرتی، حتی مدارک هویتی نیز ندارند، هدف آسانی برای قاچاقچیان اعضای بدن است. در موارد بسیاری خانواده‌های کودکان یا افراد ناپدید شده، از ترس دیپورت، حتی از گزارش به پلیس نیز ابا دارند.

خط فقر یا آستانه فقر در ایران برای یک خانواده ۴ نفره، از یک‌میلیون تومان در سال ۱۳۹۳ به ده میلیون تومان در سال ۱۳۹۹ رسیده است، درحالی‌که مطابق قوانین کار، حداقل حقوق کارگری متاهل دارای یک فرزند، به چهار میلیون تومان نیز نمی‌رسد.

پیشتر نیز بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران، گفته بود که سطح معیشت کارگران از خط فقر به فقر مطلق سقوط کرده است

همچنین علیرضا عسگریان،  معاون مشارکت‌های مردمی کمیته امداد خمینی نیز با اشاره به «خط فقر غذایی» به ازای هر نفر ۶۷۰ هزار تومانی از آمار ۶٫۵ میلیون نفری تحت پوشش کمیته امداد خبر داد و گفت: در واقع ۱۴ میلیون نفر در ایران در شرایط شدید فقر هستند و غذا برای خوردن ندارند.

او افزود: امروز در ایران افراد حتی با داشتن شغل و درآمد نیز «فقیر» محسوب می‌شوند.

تا زمانی که فقر فزاینده در ایران قابل‌کنترل نیست، می‌توان دست‌کم با سامان دادن به بخشی از این تجارت پنهان، قربانیان بالقوه را از صحنه‌سازی‌های خطرناکی چون نزاع و تصادف ساختگی مصون نگه داشت و جلوی صدمه عمدی کنترل نشده‌ای را که ممکن است جان آن‌ها را به خطر بیندازد و یا بنا به گفته مقامات پزشک قانونی، آسیب بدون بازگشت بدنی برای آن‌ها ایجاد کند، گرفت.