کواکس، نهاد هماهنگ‌کننده تلاش‌های جهانی برای دسترسی کشورها به واکسن کورونا در واکنش به سخنان علی خامنه ای درباره ممنوعیت خرید واکسن تولید آمریکا و بریتانیا گفت که این نهاد طیف‌های گوناگونی از واکسن‌های موجود را تهیه میکند و دولت‌ها گزینه‌های زیادی برای انتخاب دارند.
مایکل رایان، مدیر اجرایی برنامه فوریت‌های سلامت سازمان بهداشت جهانی نیز در این باره گفته است: “این سازمان بارها تاکید کرده که کرونا را سیاسی نکنید و حالا هم می‌گوید لطفا ماجرای واکسن را سیاسی نکنید.”
این در حالی که علی خامنه ای در سخنرانی زنده تلویزیونی روز گذشته (آدینه) خود گفت “ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی کرونا ممنوع است.”
کواکس در این باره گفته است که آیا این تصمیم رهبر ایران باعث به خطر افتادن جان شهروندان نخواهد شد، “برای جوابگویی به حجم بالای درخواست‌ها برای واکسن کرونا، کواکس نیاز دارد که با توجه به جمعیت تحت پوشش و شرایط مختلف کشورها، انواع مختلفی از واکسن‌های موجود را در نظر بگیرد.”
کواکس “با استرازنکا، موسسه سرم هند (تامین کننده استرازنکا و نواواکس)، شرکت جانسون و سانوفی جی‌اس‌کی قرارداد دارد که کارخانه‌های آنها در کشورهای مختلف است تا کار تولید واکسن در سراسر جهان را تسهیل کند.”
ایران یکی از کشورهای طرف توافق با کواکس است که هدفش تسهیل دسترسی کشورها با هر نوع شرایط اقتصادی به واکسن کرونا و مبارزه با همه‌گیری این بیماری است. کواکس قول داده که تا ۱۲ ماه دیگر ۲ میلیارد دوز واکسن به کشورها برساند.
ایران از طریق این نهاد قرار است در فاز اول “۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار دوز” واکسن از کواکس بگیرد که به گفته دولت پول آن به کواکس پرداخت شده است.
سخنان اخیر علی خامنه ای باعث نگرانی شهروندان از توقف خرید واکسن خارجی شده همانطور که امروز بلافاصله بعد از سخنان رهبر ایران هلال احمر ایران اعلام کرد واردات ۱۵۰ هزار دوز واکسن فایزر، که چند انجمن خیریه به دنبال آن بودند، “منتفی است”.
این در حالی است که محصولات دارویی دیگر شرکت آمریکایی فایزر که فعلا رتبه اول تولید واکسن کرونا را دارد، در حال حاضر در ایران استفاده می‌شود و همین‌طور محصولات دارویی بریتانیا.
ایران در ابتدا مشکلات تحریم را مانع خرید واکسن کورونا اعلام می‌کرد تا اینکه کواکس اعلام کرد که از این نظر ایران مشکلی ندارد.
حال با سخنان علی خامنه ای اکنون توجه‌ها بیش از گذشته به کشور سازنده واکسن جلب شده است؛ هرچند بیشتر تولیدکنندگان چندملیتی و در کشورهای مختلف به تولید مشغول هستند.
بیشتر واکسن‌هایی که در حال حاضر کواکس با تولیدکنندگان آنها قرارداد بسته، تولید بریتانیا، آمریکا و شرکت‌های عمدتا چندملیتی است.
استرازنکا: شرکت استرازنکا که شرکتی بریتانیایی و سوئدی است با همکاری دانشگاه آکسفورد واکسنی را تولید کرده که هم در دمای پایین‌تر قابل نگهداری است، هم قیمت آن سه دلار است که از گزینه‌های موجود بسیار ارزان‌تر است. استفاده گسترده از این واکسن از چند روز پیش در بریتانیا آغاز شد.
کواکس بیشترین خرید سبد خود را به این واکسن اختصاص داده که در مرحله اول ۱۷۰ میلیون دوز به طور مستقیم از استرازنکا/آکسفورد و حدود ۲۰۰ میلیون دوز دیگر را از شرکت سرم هند تهیه میکند.
کاترین اوبراین، رئیس بخش ایمنی و واکسیناسیون سازمان بهداشت جهانی نیز درباره اظهارات غیر تخصصی خامنه‌ای گفت که این سازمان و به‌ویژه کواکس در سبد تامین واکسن خود گزینه‌های متفاوتی دارند که با توجه به نیازها و شرایط کشورها مخصوصا از نظر حمل ونقل و دمای نگهداری واکسن در دسترس کشورها قرار می‌دهند.
دکتر اوبراین به این موضوع اشاره کرده که واکسن‌های موجود را کارخانه‌های داروسازی در کشورهای مختلف تولید می‌کنند که دسترسی به آنها را کم و بیش راحت‌تر خواهد کرد.
بیش از ۱۸۰ کشور از جمله چین به طرح کواکس پیوسته‌اند اما کشورهایی مانند آمریکا ترجیح داده‌اند که خود مستقیم برای تامین واکسن شهروندانشان اقدام کنند.
گفتنی است که تاکنون یک میلیون اسرائیلی واکسینه شدند.
