پس از انتشار خبر انفجار و آتشسوزی در سایت غنیسازی اورانیوم نطنز از سوی مقامات رژیم، حکومت در نخستین اطلاع رسانی در این خصوص حادثه را کم اهمیت و به دور از هرگونه تلفات و خطر ناشی از نشت آلودگی قلمداد کرد.
تا جایی که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ، بدون اشاره به جزئیات و علت حادثه ادعا کرد : «یکی از سوله های در دست احداث در محوطه باز سایت نطنز دچار آسیب شده است».
داوود عبدی، سخنگوی وزارت دفاع جمهوری اسلامی نیز علت این انفجار را ناشی از «نشت گاز» در منطقه عمومی پارچین خواند و گفت این حادثه تلفاتی نداشته و حریق ناشی از انفجار به سرعت اطفاء شده است.
رحمتالله فیروزیپور، نماینده مجلس نیز گفته است : انفجار توسط خرابکاران صورت گرفته و مسوولان امنیتی هر چه سریعتر در این باره باید تصمیمگیری و موضعگیری کنند.
غلامرضا جلالی، رییس سازمان پدافند غیرعامل نیز گفت: امریکا در پشت تمامی وقایعی که اخیرا در ایران رخ می دهد باشد چرا که ما درگیر جنگ جدی اقتصادی با واشنگتن هستیم و عمده این اتفاقات ناشی از عدم رعایت مسائل ایمنی است، اما ممکن است بخشی نیز ناشی از حرکات عناصر ضد انقلاب یا دخالت دشمن باشد البته اگر اثبات شود به کشورمان حمله سایبری شده است، پاسخ می دهیم.
غلامرضا جلالی افزود: که در سه ماه نخست سالجاری اسرائیل و آمریکا در حدود ۱۴ تا ۱۷ مورد ایران را به انجام حملات سایبری متهم کردند. از سوی دیگر در ایران هم طی ۴ تا ۵ ماه گذشته به علت شرایط کرونایی، بیشتر دسترسیها تسهیل شده و بنابراین حملات هکرها نیز افزایش یافته است.
جلالی از میزان اثرگذاری شبکههای اجتماعی در تحولات داخلی ایران ابراز نگرانی کرد و گفت که شبکههای اجتماعی در ایجاد ناامنی در حوادث اخیر کشورمان نقش داشتهاند و موضع سازمان پدافند غیرعامل این است که هر چه سریعتر شبکه اجتماعی ملی راه اندازی کند.
گزارش شده است که پس از این انفجار نیروهای ویژه سپاه پاسداران که در اطراف تاسیسات اتمی نطنز مستقر شده اند، در حال آماده باش بوده و فوری وارد عمل شدهاند. برخی منابع نیز نوشتهاند جمهوری اسلامی از روسیه کمک خواسته است.
پس از انتشار خبر انفجار نطنز از سوی رژیم ایران برخی رسانهها و تحلیلگران سیاسی، اعلام کردند که احتمال می رود این واقعه بر اثر حمله اسرائیل و یا انجام حملات سایبری یا خرابکارانه از سوی برخی معترضان داخلی به سیاستهای حکومت ایران است.
خبرگزاری دولتی ایرنا، نیز در تحلیلی از این رویداد به چگونگی تغییر راهبرد مدیریت وضعیت موجود در صورت تایید احتمال عبور آمریکا و اسرائیل از خطوط قرمز اشاره کرد.
تحلیلگر ایرنا در یادداشتی با عنوان “چرایی نحوه واکنش رژیم صهیونیستی به رخداد نطنز؛ پیامهای جدید و واکنشهای ضروری” به طور ضمنی امکان حمله را رد نکرده و نوشته است: « در صورتی که نشانههایی از عبور کشورهای معاند به ویژه رژیم صهیونیستی و آمریکا از خطوط قرمز ایران به هر شکلی بروز و ظهور یابد به طور قطع راهبرد مواجهه و مقابله با وضعیت جدید باید مورد تجدیدنظر اساسی قرار بگیرد».
البته زمزمه احتمال حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای نطنز برای نخستین بار پس از انتشار توییتی از سوی یک تحلیلگر اسرائیلی و نزدیک به نتانیاهو قوت گرفت.
ایدی کوهین، که از وی به عنوان یکی از مشاوران نخست وزیر اسرائیل نام میبرند و البته بنا به تایید شماری از خبرنگاران فعال در اسرائیل، اطلاعات منتشر شده توسط وی خیلی مورد تایید رسانههای داخلی در این کشور نیست، شب وقوع حادثه در توئیتی به زبان عربی با تاکید بر اختصاصی بودن خبرش از منابع اطلاعاتی غربی نوشت که “اسرائیل بزرگترین کارخانه غنیسازی اورانیوم در ایران بمباران و تخریب کرده است”.
تاکنون کارشناسان فنی و همچنین منابع اسرائیلی ادعای آقای کوهن را تایید نکردهاند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز گفته است که دولتش در این باره واکنش نشان نخواهد داد.
گروهی از خبرنگاران یک رسانه فارسی زبان خارج از کشور نیز ادعا کردند که پیش از انتشار خبر انفجار تاسیسات هستهای نطنز ایمیلی از یک گروه معترض داخلی موسوم به “یوزپلنگان وطن” دریافت کردهاند که از انجام قریبالوقوع حمله به تاسیسات یاد شده خبر میداد.
برخی رسانههای آمریکایی و اسرائیلی نیز به نقل از وزارت خارجه آمریکا اعلام کردند که واشنگتن در حال ارزیابی و تجزیه و تحلیل حادثه یاد شده است.
در این گزارش به نقل از سخنگوی وزارت خارجه آمریکا آمده است: «این رویداد بار دیگر یادآوری میکند که رژیم ایران چگونه همچنان با نادیده گرفتن نیازهای اصلی و واقعی مردم این کشور برنامه هستهای گمراه کننده خود را در اولویت قرار می دهد».
مارک دوبویتز، مدیر عامل بنیاد دفاع از دموکراسیها، نیز در توییتی نوشت: «شواهد اولیه نشان میدهد این انفجار به احتمال زیاد خرابکاری بوده باشد».
فابین هینتس، کارشناس برنامه موشکی ایران در مؤسسه میدلبری کالیفرنیا، نیز در توئیتی نوشت: با تطبیق موقعیت جغرافیایی عکس ها ی اولیه ای که توسط خود سازمان انرژی اتمی منتشر شد و تصاویر ماهوارهای گوگل ارزیابی می شود ، ” انفجار و آتش سوزی ” در مرکز مونتاژ سانتریفیوژ نطنز رخ داده است.
نیویورک تایمز نیز به نقل از دیوید آلبرایت، رییس موسسه علم و امنیت بینالملل، نوشت: «برخی عوامل نشان میدهند که این فاجعه به احتمال زیاد در نتیجه یک اقدام خرابکارانه رخ داده باشد».
آلبرایت با اشاره به اهمیت بسیار بالای این تاسیسات در پیشرفت هستهای ایران، گفت همین موقعیت احتمال یک حمله عامدانه را بیشتر میکند.
او گفت: «اگر هدف این باشد که برنامه هستهای ایران به عقب بیفتد، این مکان برای حمله هدف بدی نیست” او در عین حال تاکید کرد تا زمانیکه ایده خرابکاری ثابت نشده باید به آن به دیده تردید نگاه کرد.
آگاهان امور در این باره می گویند سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که انفجار در یک سوله در دست احداث در محوطه باز سایت نطنز رخ داده است و آن را حادثه نامید. اما تصاویر منتشر شده از سوی این سازمان و همچنین تصاویر ماهوارهای تهیه شده از این مرکز در ماههای اخیر، نشان میدهد که این اتفاق در مرکز مونتاژ سانتریفیوژ واقع شده در مجتمع غنی سازی شهید مهندس مصطفی احمدی روشن رخ داده است و نه یک سوله در دست ساخت.
در همین حال غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل، نیز به احتمال حمله سایبری اشاره کرده و گفته است : در صورتی که ثابت شود، واکنش نشان میدهیم. اما او تاکید کرده که عمده این اتفاقات ناشی از رعایت نکردن مسائل ایمنی است.
اگر چه رسانههای داخلی وابسته به سپاه پاسداران از هم اکنون بر طبل اقدامات ماجراجویانه و انتقامگیری میکوبند، اما رژیم موضع اش در برابر این واقعه ، تنها روایت یک «حادثه» بوده است. همانند انفجار مهیبی که در خجیر در شرق تهران، رخ داد و مقامات سپاه پاسداران ان را انفجار گاز صنعتی در «منطقه عمومی پارچین» اعلام کردند.
اگر حکومت علت این حادثه را “خرابکاری” معرفی کند یعنی تهران باید واکنش متقابل نشان دهد .آن هم در شرایطی که قطعنامه تمدید تحریمهای تسلیحاتی در شورای امنیت در گردش است و مکانیسم ماشه با چشمانداز بازگشت همه تحریمهای بینالمللی روی ضامن قرار دارد.