سخنانی که پرزیدنت بایدن در ساعات امشب به وقت ایران، در دفاع از سیاست خود، در حضور جمعی از خبرنگاران و دوربین های تلویزیونی بیان کرد، در واقع بازگویی همان مطالبی است که او در دفاع از رفتار خود، در فرصت‌های مختلف بیان کرده بود. ولی دو نکته مهم در آن وجود داشت که اظهارات پیشین او را نقض می‌کرد.
او در پاسخ به انتقادهای روزهای گذشته که چرا چنین موعدی را برای بیرون آوردن سربازان آمریکایی انتخاب کرده است، گفته بود که “رهبران افغانستان به او قول داده‌اند که بر کشور تسلط دارند و اوضاع را اداره خواهند کرد”. همین چند روز پیش بود که از قول یک مقام بلندپایه آمریکایی که نامش برده نشده بود، گفته شد که طالبان زودتر از سه ماه دیگر نخواهند توانست بر افغانستان مسلط گردند.
ولی پرزیدنت بایدن در نطق امشب خود، از وعده‌ها و ارزیابی های بی اعتبار سران وقت افغانستان سخن گفت و از آن انتقاد کرد. همچنین پرزیدنت بایدن در همان روزهایی که خروج سربازان را اعلام کرد، ابراز اطمینان کرده بود که ارتش افغانستان به حد کافی تعلیم نظامی دیده و تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای در اختیار دارد و می‌تواند از امنیت کشور در برابر طالبان دفاع کند.
اما رئیس جمهوری آمریکا در سخنان امشب خود اعتراف کرد ارتش افغانستان در عمل یک ارتش فاسد بوده و سربازان انگیزه‌ای برای دفاع از وطن خویش نداشتند و در برابر طالبان ایستادگی لازم را نشان ندادند. این اعتراف پرزیدنت بایدن نشان می‌دهد که مشاوران او، یا از افغانستان شناخت واقعی نداشته‌اند و یا این که عمدا به او دروغ گفته‌اند.
نکته مهم دیگر در سخنان پرزیدنت بایدن این بود که گفت: «ما قصد مردم سازی در افغانستان نداشتیم، بلکه ماموریت و هدف ما سرکوب ترور پس از حمله القاعده به برج‌های دوقلو بود و به این هدف رسیدیم و بنابراین کار دیگری در افغانستان نداشتیم».
آقای منشه امیر، تحلیلگر امور خاورمیانه، در یک مصاحبه تلویزیونی امشب تعریف کرد که چگونه گاهی سربازان افغانی بدون تعلیمات کافی و حتی اسلحه و مهمات ضروری و آب نوشیدنی به مصاف طالبان فرستاده می‌شدند که مسلما شکست می‌خوردند و روحیه خود را می‌باختند. آقای امیر یادآور شد که علیرغم هزینه نود میلیارد دلاری ایالات متحده برای ارتش افغانستان برای بازسازی آن، در ایامی که طالبان با شکستن تعهدات پیشین خود حمله ناگهانی را آغاز کردند، بسیاری از فرماندهان ارتش در نواحی مختلف افغانستان بی آن که مقاومتی کنند، در برابر طالبان تسلیم شدند و بدین سان طالبان بر جنگ افزارهای بسیار بیشتری مسلط گردیدند و به کمک آن، بر شدت تلاش خود برای تصرف نقاط دیگر افغاانستان با عزم راسخ تری فعالیت کردند.
آیا این، همان ارتشی بود که پرزیدنت بایدن چند هفته پیش قدرت آن را توصیف کرد؟ مسلم آن است که گزارش‌های نادرستی در این باره در اختیار رئیس جمهوری قرار گرفته بود.
تاکید پرزیدنت بایدن به این امر که ارتش آمریکا به افغانستان نرفته بود که در آن جا “کشورسازی” کند و دموکراسی برقرار سازد، با اظهارات پیشین او که از دموکراسی دفاع کرده و قصد گسترش حقوق بشر را دارد، در تناقض است. پرزیدنت بایدن گفت که هدف ارتش آمریکا، بیست سال پیش هنگامی که وارد افغانستان شد، بدام انداختن سرکردگان القاعده و سرکوب آن‌ها بود و این هدف تامین شد و از آن پس، آمریکا کاری در افغانستان نداشت.
سخنان پرزیدنت بایدن با یک تهدید جنگی نیز همراه بود. او هشدار داد که اگر طالبان به سربازان آمریکایی در فرودگاه بین المللی کابل حمله برند و به آن‌ها آسیب برسانند، با واکنش کوبنده آمریکا روبرو خواهند شد و سربازان آمریکایی دوباره به افغانستان فرستاده خواهند شد و یا آمریکا به شیوه کوبنده دیگری تلافی خواهد کرد.
ارزیابی می شود که در حال حاضر، برای طالبان هیچ سودی ندارد که جلوی فرار سربازان آمریکایی و شهروندان کشورهای اروپایی را بگیرد. هدف اولیه طالبان استقرار قدرت خود در داخل کابل است و می‌خواهد این کار را با پرداخت کمترین هزینه انجام دهد و هیچگونه درگیری نظامی به راه نیاندازد.
ولی در عین حال، هیچ تضمینی وجود ندارد که طالبان پس از آن که خاطرش از نظر تسلط کامل بر افغانستان راحت شد، به فتنه گری و ترور و آشوب در کشورهای دیگر باز نگردد.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ رییس جمهوری پیشین آمریکا در توئیتی از سیاست ایالات متحده در افغانستان به شدت انتقاد کرد و نوشت: «روسیه و چین به خروج ترامپ-بایدن از افغانستان می‌خندند».
بولتون افزود: «تهران و پیونگ یانگ دریافته‌اند که ایالات متحده در مورد ادعاهای دشمنان قسم خورده آمریکا زودباور است. این اقدام ما را احمق وانمود می کند».
