سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، در واکنش به پیش نویس طرحی که در آن اعراب از دولت واشنگتن خواستار شده بودند تصمیم خود را در مورد به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل پس بگیرد و سفارتخانه خود را از تل آویو به اورشلیم منتقل نسازد سخنرانی قاطعانه ای ایراد کرد و اعلام داشت که برای نخستین بار در سمت خود، آن را وتو می کند.
این یکی از موارد نادری بود که ایالات متحده از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده کرده است. همه چهارده کشور دیگر عضو شورا به جانبداری از طرح ارائه شده از جانب مصر رای دادند و ایالات متحده را کاملا در انزوا گذاشتند.
کشورهای عرب و اسلامی پیشتر گفته بودند که اگر طرح مصر در شورای امنیت به تصویب نرسد، آن ها لایحه ای را به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه خواهند کرد که تصویب آن حتمی است.
فلسطینی ها از یک اکثریت عددی خودکار در مجمع عمومی برخوردار هستند، ولی قطعنامه های این مجمع الزام آور نیست.
در پیش نویس قطعنامه ای که مصر به نام کشورهای عرب و اسلامی به شورای امنیت ارائه داد، آمده بود که به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل از جانب ایالات متحده، یک اقدام غیرقانونی است و دولت واشنگتن حق ندارد سفارتخانه خود را از تل آویو به اورشلیم منتقل سازد.
در مباحثات دیشب (دوشنبه) شورای امنیت، خانم نیکی هیلی سفیر ایالات متحده، در نطق خود قاطعانه از اسرائیل و این امر که اورشلیم پایتخت این کشور است دفاع کرد و افزود: «هیچ کس حق ندارد به ایالات متحده بگوید که سفارتخانه خود را در کدام شهر دایر کند».
او سخنان پرزیدنت ترامپ را بازگو کرد که گفته بود: «اورشلیم پایتخت باستانی و مرکز حکومتی امروز اسرائیل است» و افزوده بود: «اقدام ایالات متحده هیچ دری را به روی صلح نمی بندد، بلکه در دراز مدت به سود پیشبرد صلح است».
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه گفته بود آرزوی روزی را دارد که بتواند سفارتخانه کشور خود را در شرق اورشلیم برپا سازد.
خانم نیکی هیلی در پاسخگویی به سخنرانان نشست، موضع بسیار قاطعانه را ارائه کرد و از جمله گفت: «آن چه در شورای امنیت می گذرد، یک توهین به ایالات متحده است» و هشدار داده افزود: «این توهینی است که هیچ گاه فراموش نخواهد شد».
خانم هیلی گفت: «تصور می کنم که در همین شورای امنیت نیز کشورهای کمی باشند که سازمان ملل جرات کند در کار آن ها دخالت کند. این یک موضع تازه ایالات متحده نیست. در سال ۱۹۸۰ در دوران ریاست جمهوری پرزیدنت کارتر، شورای امنیت قصد مشابهی داشت و سفیر آمریکا گفت که چنین اقدامی صلح را پیش نخواهد برد».
سفیر ایالات متحده افزوده گفت: «امروز هم همین امر صادق است و ما به سخنان کسی که بخواهد به ما دیکته کند که سفارتخانه خود را کجا برپا کنیم، اعتنایی نخواهیم کرد».
خانم هیلی گفت: در طرح قطعنامه ادعا شده که اقدام ایالات متحده باعث اخلال در روند صلح می شود. این یک افترای توهین آمیز است و به خود همان فلسطینی هایی لطمه می زند که طرفداران قطعنامه ادعا می کنند که به نام آن ها سخن می گویند».
خانم هیلی افزود: «این که ما سفارتخانه خود را در کجا برپا خواهیم کرد، موضوعی نیست که به روند صلح لطمه بزند. اتهامات آن ها علیه ایالات متحده، چه سودی برای پیشبرد روند صلح می تواند داشته باشد؟ حتی ممکن است خطراتی برای آن به همراه آورد».
سفیر ایالات متحده در دنباله سخنانش گفت: «ایالات متحده بیش از هر کشور دیگری به فلسطینی ها یاری رسانده است. کافی بگویم که از سال ۱۹۹۴ (پس از امضای پیمان صلح اوسلو بین اسرائیل و فلسطینی ها) آمریکا بیش از چهار میلیارد دلار به فلسطینی ها کمک مالی کرده است».
محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطینی اعلام کرد که در واکنش به این سیاست ایالات متحده، از سازمان ملل خواهد خواست کشور فلسطین را به عنوان عضو رسمی سازمان بپذیرد – امری که فقط جنبه نظری دارد و چنین حکومتی برپا نشده است.
واکنش اسرائیل
ساعتی پس از آن که قطعنامه پیشنهادی مصر با وتوی ایالات متحده باطل شد، نخست وزیر اسرائیل بیانیه ویژه ای انتشار داد و از سیاست ایالات متحده ابراز خرسندی عمیق کرد و قاطعیت خانم نیکی هیلی را مورد تحسین قرار داد.
نتانیاهو در این بیانیه نوشت: «ما از پرزیدنت ترامپ و خانم نیکی هیلی صمیمانه سپاسگزاری می کنیم. خانم هیلی همانند رزمندگان دلاور مکابی هستند. (مکابی ها فرزندان یک یهودی باورمند و مبارز بودند که در دوران اشغال سرزمین اسرائیل توسط امپراطوری یونان، علیه ستمگری های آن قیام کردند و استقلال خود را باز یافتند. عید حنوکا به یاد این رویداد تاریخی جشن گرفته می شود).
نتانیاهو در پیام شادباش خود نوشت: «از شما خانم سفیر سپاس بسیار داریم که در ایام عید حنوکا شمع حقیقت را برافروختید و نور شما بر تاریکی پیروز شد». نخست وزیر افزود: «شما خانم هیلی نماد این درس عبرت هستید که یک تن نیز می تواند جمعی را شکست دهد، و راستی بر ناراستی چیره گرددN».
