گزارش تحلیلی؛ آیا اسرائیل حکومت اسلامی ایران را مورد حمله نظامی قرار خواهد داد؟

عرشه کشتی «مِرسِر استریت»، پس از حمله پهپادی

آیا اسرائیل در واکنش به حمله پهپادی به کشتی بازرگانی در آب‌های بین المللی که سه روز پیش رخ داد، به عملیات جنگی علیه رژیم ایران دست خواهد زد و یا به یک رشته عملیات دیپلماتیک بسنده خواهد کرد.

این پرسشی است که نه تنها در مجامع بین المللی مطرح است، بلکه مورد بحث و بررسی گسترده در داخل اسرائیل قرار دارد.

اگر از روی واکنش‌های علنی سران اسرائیل قضاوت شود، برور جنگ حتمی می نماید. وزیر دفاع اسرائیل گفته است که دولت اورشلیم در برابر این تجاوز آشکار، که آن را “راهزنی دریایی” نامیده سکوت نخواهد کرد.

رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل نیز گفته است که اسرائیل به هر واکنشی که ضروری بداند، دست خواهد زد.

همچنین یائیر لپید، وزیر امور خارجه اسرائیل، در تماس با همتایان غربی خود گفته است که دنیا باید در برابر این تجاوز آشکار و نقض قوانین بین المللی توسط رژیم ایران، به اقدام قاطع دست بزند.

حکومت ایران که پیشتر به صورت تلویحی مسؤولیت این تعرض را به عهده گرفته بود، پس از انتشار واکنش‌های شدید بین المللی، حرف خود را پس گرفت و نه تنها نقش خود در حمله پهیپادی به کشتی را انکار کرد، بلکه ادعا کرد که خود اسرائیل است که این داستان‌های خیالی را می بافد تا علیه حکومت اسلامی ایران سیاه نمایی کند.

ولی واکنش صریح وزیر امور خارجه ایالات متحده که گفت “همه علایم نشان می‌دهد که این حمله پهپادی کار رژیم ایران بوده”، و همچنین اتهامات صریحی که وزیر خارجه بریتانیا علیه رژیم ایران مطرح ساخت، حکومت ایران را در کرسی اتهام می نشاند و جای عقب نشینی برایش باقی نمی‌گذارد.

ظاهرا ارتباط آن کشتی بازرگانی با اسرائیل بسیار ضعیف است. این کشتی متعلق به یک شرکت ژاپنی است که تحت مدیریت یک شرکت بریتانیایی فعالیت می کرده و سرمایه اسرائیلی در آن سهم فرعی دارد.

آقای منشه امیر، تحلیلگر امور خاورمیانه، در مصاحبه با تلویزیون ایران اینترنشنال در این مورد توضیح داد که این کشتی، نه به اسرائیل تعلق دارد و نه از بندر اسرائیلی حرکت کرده بود و نه کالای اسرائیلی حمل می‌کرد. ولی از دیدگاه حکومت ایران، حمله پهپادی به آن، یک کار ساده و شدنی بود و رژیم ایران آن را یک قربانی بی‌دفاع محسوب می‌کرده است و تعرض به آن، نشان قدرت عملیاتی نیست، بلکه از ضعف رژیم ایران حکایت دارد.

ساده‌ترین واکنش اسرائیل در برابر این حمله می‌تواند غرق کردن یکی از کشتی‌های نیروی دریایی سپاه پاسداران در خارج از آب‌های خلیج فارس باشد. زیردریایی‌های اسرائیل در حوالی آب‌های خلیج فارس حضور فعال دارند و با یک فرمان می توانند یک رزم‌ ناو ایرانی را به زیر آب‌ها بفرستند. ولی چنین اقدامی ممکن است رژیم ایران را به واکنش جنگی علیه اسرائیل بکشاند و زیان‌هایی ببار آورد که خارج از جریان حمله به یک کشتی بازرگانی باشد که ظاهرا ارتباطی هم با اسرائیل ندارد.

ارزیابی کارشناسی آن است که اسرائیل می‌تواند بدون رویارویی جنگی با رژیم ایران، به اقدامات تنبیهی دیگری بپردازد که ضربه سنگینی بر حکومت ایران محسوب شود. این اقدامات می‌تواند به صورت حمله سایبری علیه برخی نهادها و تشکیلات حکومت ایران باشد که اختلال جدی در اداره کردن امور ایجاد کند.

همچنین ممکن است انفجارهای مرموزی در برخی تاسیسات وابسته به سپاه پاسداران در ایران رخ دهد.

تحلیلگر رادیو پیام اسرائیل ارزیابی می‌کند که در حال حاضر اسرائیل به اقدامات انتقام جویانه دست نخواهد زد، بلکه خواهد کوشید در این قضیه از راه‌های دیپلماتیک بهره‌گیری کند و بنابراین، اگر اسرائیل حتی بخواهد به اقدامات تلافی جویانه علیه رژیم ایران دست بزند، در آینده نزدیک نخواهد بود.

از دیدگاه این تحلیلگر، گام نخست اسرائیل در بهره برداری از این تعرض خرابکارانه که به رژیم ایران نسبت داده شده، متقاعد ساختن ایالات متحده به این دیدگاه است که ادامه تعامل دیپلماتیک با رژیم ایران و یا بازگشت به برجام مساله ای را حل نخواهد کرد، بلکه موجب گستاخی بیشتر رژیم خواهد کرد. اگر اسرائیل به این هدف خود برسد، سود دیپلماتیک عمده ای به دست خواهد آورد.

در گزارش ها آمده است که ایالات متحده قصد دارد تیم ویژه ای را به محل حادثه بفرستد تا به گردآوری مدارک و شواهد بیشتری دست یابد که مسؤولیت رژیم ایران را کاملا ثابت می‌کند. همچنین دولت بریتانیا گفته است که به شواهد زیادی دست یافته که نقش رژیم ایران را آشکار می سازد.

همانگونه که گفته شد، اسرائیل در مورد کشتی بازرگانی که هدف دو حمله پهپادی قرار گرفت و دو شهروند بریتانیایی و رومانیایی در آن کشته شدند، قصد بهره برداری کامل دیپلماتیک دارد و اگر این پرونده به شورای امنیت سازمان ملل کشیده شود، اسرائیل در منزوی ساختن هرچه بیشتر رژیم ایران به دستاورد قابل ملاحظه ای خواهد رسید.

با توجه به این ارزیابی، بسیار بعید است که اسرائیل در آینده نزدیک به یک اقدام جنگی علیه رژیم ایران دست بزند، زیرا در چنین صورتی، عملیات دیپلماتیک علیه حکومت اسلامی متوقف خواهد شد و یا دچار وقفه خواهد گردید.

در عین حال، امکان واکنش نظامی و یا غیرنظامی اسرائیل علیه رژیم ایران را نباید کاملا منتقی دانست. چنین اقدام تلافی جویانه اسرائیل، به نتایج تلاش‌های دیپلماتیک در هفته‌ها و یا ماه‌های آینده بستگی خواهد داشت.