ملت اسرائیل و یهودیان جهان، در هر نقطه ای که هستند امشب و فردا شب فرا رسیدن نوروز یهودیان و سال نو عبری را جشن می گیرند و با شادمانی و سرور، به پیشواز سال نو (روش هشانا) می روند..
در اسرائیل شب نخست، و در جوامع یهودی سراسر دنیا هر دو شب، خانواده ها دور یکدیگر گرد آمده و مراسم زیبای عید را با مسرت و نشاط برگزار می کنند و میوه های فصل را برکت می دهند.
یهودیان در آئین باستانی روش هشانا، از جمله سیب و عسل می خورند و آرزو می کنند که در سال نو، کام آنان همیشه شیرین و قلبشان شاد باشد.
طبق معمول همه ساله، نمایندگان عالیرتبه سیاسی خارجی دو روز پیش از فرا رسیدن عید، در مقر ریاست جمهوری در اورشلیم به حضور پرزیدنت شرفیاب می شوند و فرا رسیدن نوروز یهودیان را به او و ملت اسرائیل شادباش می گویند. رهبران مسیحی و مسلمان اورشلیم، حیفا، ناصره، لود، رمله و سایر شهرهای کشور نیز با فرمانداران و بخشداران ملاقات می کنند و سال نو عبری را شادباش می گویند.
.روش هانا – نوروز یهودیان، از کتاب مقدس تورات سرچشمه می گیرد. در باب بیست و نهم کتاب لاویان (صحیفه سوم تورات) چنین آمده است:
«…. و در ماه هفتم، روز اول ماه را برای شما مقدس داشتم. در این روز به هیچ کاری نپردازید و در کرناها بدمید».
و منظور از ماه هفتم، شش ماه پس از عید پسح، عید آزادی یهودیان از بندگی مصر است که با اولین ماه بهار مصادف می شود.
بنابراین می توان گفت که یهودیان دو نوروز دارند که یکی در اوائل بهار و دیگری در اوائل پائیز برگزار می شود.
عید اول یادگار خروج یهودیان از سرزمین بندگی مصر است. ولی از هنگامی که آنها دوباره در سرزمین پدری خویش استقرار یافتند و از نو به کشاورزی و دامداری پرداختند، آغاز سال نو را مصادف با فصل پایان درو قرار دادند.
در این ایام است که یک سال کار در صحرا پایان می گیرد و انبارها از غله مملو می گردد و خوشه چینی به پایان می رسد.
در همین ایام است که روستائیان به استراحت می پردازند و خود را برای کشت زمستانی آماده می سازند.
بهمین جهت، نوروزی که در اوائل فصل پائیز واقع می شود، نشان دلبستگی ملت یهود به کار کشاورزی است.
یهودیان در دوران دو هزار سال پراکندگی در سرزمینهای بیگانه، از کار کشاورزی دور شدند. زیرا حاکمان ستمگر هرگاه که اراده می کردند، می توانستند اموال آنها را مصادره کنند و زمین های آنان را بگیرند. به علت وجود عادت نامیمون یهودستیزی نیز، پرداختن یهودیان به کشاورزی بسیار دشوارتر از اشتغال آنان به مشاغلی چون پزشکی، جواهرسازی، تدریس و امثال آنها بود.
سیب و عسل به امید شیرینی سالی که فرا رسیده است
نخستین روز ماه تیشری که نوروز یهودیان تعیین گردیده، در تورات بنام “روز کُرنا” نامیده شده و به طوری که در باب بیست و نهم صحیفه اعداد آمده است، خداوند می گوید: «…و در روز اول ماه هفتم محفل مقدس برای شما باشد و در آن روز هیچ کار و خدمت مکنید، و برای شما آن روز، نواختن کُرنا باشد».
مفسران مذهبی، کلمه کُرنا را که (به زبان عبری شوفار שופר Shofar خوانده می شود) شادمانی و سرور ترجمه کرده اند و عقیده دارند که این روز را خداوند روز شادمانی و مسرت و پای کوبی قرار داده و رسم بر آن است که یهودیان در دو روز نخستین سال نو، تنها غذاهای شیرین می خورند و از آنچه که ترش و شور است می پرهیزند و به تفریح و گردشگری می پردازند.
طبق آنچه که در تورات آمده، نوروز یهودیان فقط یک روز است. ولی از دیر زمان، این عید به مدت دو روز جشن گرفته می شود. زیرا از هنگامی که یهودیان به اسارت رفتند و در سراسر جهان پراکنده شدند، به علت آنکه شمارش دقیق ماههای عبری امکان پذیر نبود، برای اطمینان بیشتر، نوروز را دو شب متوالی جشن می گرفتند.
طبق معمول، در این عید نیز خوردنی های مختلف بر سر سفره نهاده می شود که هریک از آنها مفهومی خاص دارد: مثلا انار نشان امید یهودیان برای باروری است، و هنگام خوردن سیب و عسل چنین برکت داده می شود: «… ای خداوند، خدای ما و خدای پدران ما، امیدواریم که سال نو، از آغاز تا فرجام، سال نیکوئی و شیرینی باشد».
از ایامی که اشغالگران خارجی بر سر زمین یهود تاختند و ملت آنرا به تبعید بردند، و قوم یهود در سراسر جهان پراکنده گردید، از شادمانی و مسرت عید سال نو کاسته شد و جنبه کشاورزی آن فراموش گردید و ماهیتی مذهبی بخود گرفت.
یهودیان دو روز عید را، از سپیده دم تا هنگام نیمروز، در کنیساها به خواندن نماز می گذرانند، و پایان نماز با به صدا درآمدن شوفار (کُرنا) اعلام می گردد.
در مورد این شیپور ویژه که از شاخ قوچ تراشیده شده و صدای بم و لرزان آن هیجان خاصی در دل شنوندگان ایجاد می کند، تفسیرهای مختلفی هست.
جمعی آنرا نشان سلطنت و عظمت گذشته ملت اسرائیل می دانند و برخی دیگر، آنرا با گوسفندی که خداوند هنگام قربانی کردن اسحق توسط پدرش ابراهیم، در نزد او حاضر ساخت مربوط می دانند.
در طول تاریخ، در بسیاری از کشورهائی که یهودیان تحت آزار و شکنجه قرار داشتند، نواختن شوفار ممنوع بود. ولی یهودیان که هرگز مراسم ملی و مذهبی خویش را از یاد نمی بردند، مخفیانه در سردابه ها جمع شده و کُرنا را به صدا در می آوردند.
مفهوم خاص نوروز یهودیان، که آن را از سال نو دیگر ملت ها و اقوام جدا می سازد، جنبه اخلاقی و معنوی آن است. در این روزها یهودیان وظیفه دارند به یک سال گذشته خویش بیاندیشند و اعمال خوب و بد را با یکدیگر بسنجند، از اشتباهات گذشته درس عبرت بگیرند و در انجام نیکوئی ها کوشا باشند.
در کتب باستانی یهود آمده است که در دوران سلطنت هخامنشیان، که سراسر بین النهرین و سوریه آن روز بخشی از امپراطوری ایران را تشکیل می داد، عزرای کاتب עזרא הסופר، حکیم و دانشمند بزرگ یهودی که در بابل می زیست، با اجازه شهریار ایران به اورشلیم آمد و در روز عید سال نو، کتاب تورات را برای یهودیان شهر مقدس از نو بخواند – و چون یهودیان بر عظمت از دست رفته خویش بگریستند، عزرا به آنان گفت: «سوگواری نکرده و اشک مریزید. امروز نوروز خداوند است. برخیزید و پروردگار را ستایش گوئید».
ده روز پس از آغاز سال نو، روزه بزرگ یهودیان آغاز می شود. این روز که کیپور نام دارد، موعد اعتراف به گناهان و طلب بخشایش است. یهودیان یک هفته پیش از آغاز سال نو، هر بامداد، پیش از طلوع آفتاب، از بستر برمی خیزند و در کنیساها به مدح و ستایش خداوند می پردازند. دعاهائی که در این ایام خوانده می شود و سلیحوت (סליחות طلب بخشایش) نام دارد، تا روز کیپور به مدت ۱۶ روز ادامه می یابد.
حکما و شعرای مذهبی یهود برای این ایام اشعار بسیار زیبا سروده اند که همه در مدح و ستایش پروردگار است.
از هنگامی که اسرائیل استقلال خویش را بازیافته، و یهودیان از سراسر جهان به سرزمین پدری خود باز می گردند، سال نو دوباره جنبه شاد و روستائی خویش را نیز باز می گیرد.
در اسرائیل در دو روز عید، خانواده ها با استفاده از تعطیلات به آغوش دشت و جنگل پناه می برند و به استراحت و گردش می پردازند.
کودکان اسرائیل در این روزهای سال نو، ترانه های زیبائی را که برای آنها ساخته شده می سرایند و در گردشگاههای عمومی رقص و پایکوبی می کنند. این گزارش را نیز درباره رش هشانا در اسرائیل و شادباش های نوروزی آن بخوانید
فرا رسیدن سال نو عبری بر ملت عزیز اسراییل و یهودیان در سراسر جهان مبارک باد.
خداوند به صراحت در تورات (سفر خروج ۲:۱۲) میفرماید: «ماه نیسان، برای شما اول همهی ماهها باشد». دوم، رُش هشانا (آغاز سال نو عبری و آفرینش حضرت آدم). سوم، ایلانوت که آغاز سال نو برای درختان محسوب میشود
رُش هشانا بر یهودیان در سراسر جهان مبارک و خجسته باد